Тапсырмаларды орындау ережелері. 2 страница 16. Қылмыстық істер бойынша соттағы жарыссөздер. 17. Айыптап сөз сөйлеуді дайындаудың әдістемесі. 18. XVII -XIX ғғ Қазақстандағы ауызша сот шеендігі. 19. Қорғап сөз сөйлеу. 20. Қылмыстық істер бойынша айыптау мен қорғаудың жалпы проблемалары (мысалдар). 21. Жамағат алдындағы шығып сөйлеу спецификасы. 22. Әркелкі жаттығулармен сөз сөйлеу қабілетін жаттықтыру. 23. Негізгі логикалық қатынастар. 24. Кеңес дәуіріндегі адвокаттардың сөз сөйлеулері. 25. XVIII-XIX ғғ Франциядағы сот шешендік өнері. 26. Адвокаттардың соттағы сөздері. 27. Рим ораторлары. 28. Қазіргі заман сот алқалылығындағы сот процесі. 29. Афиналық сот алқалық форматтағы сот процессі.(гелиэя). 30. ҚазССР адвокаттарының соттағы сөз сөйлеулері. 31. ҚазССР мемлекеттік прокуратурасы айыптаушыларының соттағы сөз сөйлеулері. 32. Рим ораторы Марк Тулий Цицеронның таңдамалы шағармалары. 33. Ертедегі Грециядағы сот шешендік өнері. 34. XIX ғасырдың екінші жарты жылдығындағы Ресей сот шешендігі. 35. Ресейде және әлемнің өзге де елдерінде белгілі атақты сот шешендігіндегі тұлғалар. 36. Айыптап сөз сөйлеу: жалпы ерекшеліктері,құрылысы: 37. Қорғап сөз сөйлеу: жалпы ерекшеліктері,құрылысы. 38. Сотта сөз сөйлеудің риторикалық бейнелер Қолданылатын әдебиеттердің тізімі: Негізгі әдебиеттер: 1.Александров Д.Н. Логика. Риторика. Этика: Учеб. пособие. М., 2002. 2.Александров Д.Н. Основы ораторского мастерства, или В погоне за Цицероном: Учеб. пособие. М., 2003. 3.Александров Д.Н. Риторика: Учеб. пособие для студентов вузов. 3-е изд. М., 2004. 4.Александров Д.Н. Самоучитель красноречия. М., 2003. 5.Андреевский С.А. Избранные труды и речи: Защитительные речи. Несудебные речи. Литературные портреты. Стихи. Тула, 2000. 6. Аннушкин В.И. История риторики. М., 2000. 7. Ария С.Л. Мозаика: Записки адвоката. Речи. М., 2000. 8. Баишева 3. Психолого-риторические основы убедительности обвинительной речи // Законность. 2004. № 2. 9. Барщевский М.Ю. Адвокатская этика. М., 2002. 10. Божьев В. К вопросу о состязательности в российском уголовном процессе // Уголовное право. 2000. № 1. 11. Бойков А.Д., Капинус Н.И. Адвокатура России. М., 2000. 12. Девяткина Е.В. Рыцарь правосудия. Нравственная позиция ритора в обвинительных речах А.Ф. Кони // Русская речь. 2004. № 1. 13. Демидов В., Санинский Р. Эффективность государственного обвинения// Законность. 2004. № 8. 13. Дореволюционные юристы о прокуратуре: Сб. статей. СПб., 2001. 15. Жураковскии В.А. Споры в судах общей юрисдикции: судебная практика и применение законодательства. М., 2002. 16. Закомлистов А.Ф. Система современной судебной этики. М., 2002. 16. Закомлистов А.Ф. Судебная этика. М., 2002. 17. Зарецкая Е.Н. Риторика: Теория и практика речевой коммуникации. М., 2002. 18. Ивин А.А. Риторика: искусство убеждать: Учеб. пособие. М., 2001. 19. Истина и закон: Судебные речи известных российских и зарубежных адвокатов / Сост. И.Я. Козаченко. СПб., 2003. 20. Колтунова М.В. Что несет с собой жаргон // Русская речь. 2003. № 1. 21. Мальцев Г. Какой юрист сегодня нужен обществу // Российская юстиция. 2001. № 5. 22. Миртов А.В. Умение говорить публично. Тула, 2000. 23. Савкова З.В. Искусство оратора: Учеб. пособие. СПб., 2000. 24. Судебные речи: Сборник / Автор-составитель М.Ф. Чудаков. Минск, 2002. 25. Шахерова С.Л. Дореволюционная адвокатура Восточной Сибири. Иркутск, 2001. 26. Адамбаев Б. Казахское народное ораторское искусство. Алматы‚ 2004. 27. Гиздатов Г.Г. Очерки по истории судебной речи. Алматы‚ 2007 28. Гиздатов Г.Г. Мир права в лицах и ситуациях. Алматы‚ 2000. «Сот риторикасы» пәні бойынша нормативті-құқықтық актілер. 1. Конституция РК от 30.08.1995 ж (с изменениями и дополнениями 2008 г.) 2. Уголовно-процессуальный кодекс РК 2006 ж. 3. Закон РК «О судебных нормативах» (от 7.07.1997 г). Студенттердің тізімде көрсетілмеген баспа және ресурс материалдарын қолдануға академиялық таңдау құқығы бар. | І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті | СМЖ ЖМУ Е/ОӘК.09-2012 2 Басылым | САПА МЕНЕДЖМЕНТ ЖҮЙЕСІ | Силлабус | Ф.4.09-42 | 01.09.2012 г. | Заң факультеті Қылмыстық құқытық пәндер кафедрасы С И Л Л А Б У С Пәні: Сот риторикасы Мамандығы: 5В030100 – құқықтану мамандығы үшін оқу формасы: күндізгі курс: 2 семестр: 4 кредит саны: 3 барлық сағат саны: 135 барлық аудиториялық сағат: 90, оның ішінде: дәріс: 30 семинарлық сабақтар: 15 ОСӨЖ: 45 СӨЖ: 45 Аралық бақылау 2 Емтихан: 4 семестр Талдықорған 2014 ж. Оқытушы туралы мәлімет: Уразымбетов Талғат Ертарғынұлы - Қылмыстық - құқықтық пәндер кафедрасының аға оқытушысы эл. почта: 120868@inbox.ru байланыс телефоны: 87022655714 сабақ сағаттары: сабақ кестесі бойынша Консультация уақыты – сейсенбі күні 15.00 Қылмыстық - құқықтық пәндер кафедрасыда 226 ауд. Пән пререквизиттері: бұл пәнді оқу үшін студентер мына келесі пәндерді игерулері керек: Заңгерлерге арналған риторика, Заң риторикасы, Рим құқығы, Сотта сөз сөйлеу мәдениеті, Логика, Псиология, Заң психологиясы, Тарих т.б. Пәннің постреквизиттері: бұл пәнді оқып-үйрену келесі пәндерді меңгеруі үшін керек: Қылмыстық құқық, Криминология, Сот психиатриясының негіздері, Қылмыстық іс жүргізу құқығы, Заңгердің кәсіби этикасы және т.б. Пәннің қысқаша сипаттамасы: Қазіргі заманда өзінің қайта жанғыру кезеңінен өтіп жатқан дәстүрлік сөз сөйлеу туралы ғылымдардың бірі ол – риторика. Қазіргі замандағы риторикаға деген қызығушылық,соның ішінде заң,сот риторикасына,тек шешендік туралы ғылымға емес, сондай – ақ ой жеткізуші және әрекеттік сөздерді пайда қылушы өнермен ғылымғада көбеюде. Өйткені сөзді пайдалану еркіндігінің ширатылуы сөз сөйлеуді игеруді ғана емес, сондай-ақ шешендік жеке бейнені нысандау және дәлелдеу қабілеттігін игеруді қажет етеді. Бұл ғылымның оқулықтан қарастырулық және зерттеулік арнайы пәні есебінде заңгердің жалпы жамағат алдындағы сөз сөйлеуі болып табылады.Оның басты мақсаты шешендік көзқарастың дұрыстығына көз жеткіздірту және дәлелдеп беру. Осы аталған курсты заңгердің кәсіби дайындық жүйесіне кіргізу қажеттілігі болашақ заңгердің сөз сөйлеу мәдениетін жоғарылатып нысандау, рухани міндеттері есебінде анықталған.Курстың теориялық және практикалық бағытының өте терең тарихи тамыры бар. Бұл, сөз сөйлеу сот процестеріндегі айыптаушылық және қорғаушылық маңызды факторлар болып санала басталған уақыт,антикалық мемлекеттердегі соттық - құқықтық жүйемен қалыптасқан.Содан бері сот риторикасына деген қызығушылық бірде жоғалып бірде пайда болып отырды. Жалпы жамағат алдында сөз сөйлеуге,сотта сөз сөйлеуге деген қызығушылықтың қайта қалыптасуы қашанда қоғамның демократиялануымен байланысты. Қазақстан демократиялық қоғам жолына нық тұрды,соның ішінде соттық-құқықтық жүйеде.Сондықтан осы жәйттар заңи жоғарғы оқу орындарының оқу жоспарларына «Сот риторикасы» пәнін кіргізуді қалыптастырды. Оқу пәнінің негізгі мақсаты: Жалпы көпшілік алдында сөз сөйлеу практикасында заңгердің коммуникативтік қолынан келушілігін дамытуға көмек беру. Болашақ заңгердің заңи ойлау қабілетін, кәсіби қылықтарының тәлімділігін дамыту, Заң диалогы шеңберінде эффективті және нәтижелі қатынас жасай білу қабілетін жетілдіру, Оқу пәнінің негізгі міндеттері: Студенттердің меңгеретін білімі мен іскерлігі: Біздің еліміздегі жоғары оқу орындарында «Сот риторикасы» курсын оқыту ғылыми және тәжірибелік пайдасы екі маңызды объективті факторларға сүйене келіп; біріншіден – сот риторикасы мемлекеттегі сот процесстеріндегі сөз сөйлеу заңдылықтары мен тәртіптерін қаматамасыз етудің негізгі жолы екендігін. Екіншіден- сот-құқықтық реформаларын және дәл және жүйелі талдаулы жүргізілетін құқық қорғау органдары қызметкерлерінің этикалық сауаттылығын риторикалық сөйлей білу жұмысымен көрсетеді. Негізгі сабақ түрлері болып дәріс, семинар, практикалық сабақтар есептеледі.Оқу процесінде студенттерге еліміздің көп жылдар бойы құқық қорғау органдары мен сот жүйесі органдарында қызмет атқарған, оқулықтар мен қажетті әдебиеттер авторларының еңбектерін қолдана отырып, үлкен ғылыми және тәжірибелік құндылықтар беру көзделген. Студенттердің меңгеретін білімі мен іскерлігі: Бұл курс оқылғаннан кейін студенттер төмендегідей білімге ие болулары керек: v Сот риторикасы пәнінің мазмұны мен осы пәннің өзге құқықтық ғылымдар жүйесіндегі орны туралы. v Сот риторикасының қылмыстық және қылмыстық атқару құқығымен, қылмыстық іс жүргізу құқығымен, криминалистикамен, криминологиямен байланыстылығы туралы. v Қазақстан Республикасында Сот риторикасының даму жағдайы туралы. Сабақтар классикалық нысанда (лекциялар, семинарлар, практикалық сабақтар, есептерді шешу) және студенттердің логикалық -тану қызметтерін белсендіретін нысандарда (минималды қорытынды мәліметтер бойынша істің фабуласын талдау, қылмыстық іс жүргізуге қатысушы тұлғалардың рөлін бөле отыра сабақтарды ойындармен жүргізу) жүргізіледі. Студенттер семинар және практикалық сабақтарға жеке өзі және ӨЖ бойынша берілген тапсырмаларды уақытында дайындалуға міндетті. Сот риторикасы курсын оқып білудің тек теориялық ғана емес сондай-ақ практикалық мағынасы да бар. Осыған байланысты практикалық сабақтар өткізу, рефераттар мен курстық жұмыстар даярлау сияқты белсенді тәсілдерге негізделген оқыту түрлері маңызды роль атқарады. Мұндай іс-әрекеттер Қазақстан Сот риторикасының теориясы мен практикасын тереңінен оқып-білу үшін басты негіз бола алады. Сот риторикасын зерттеп оқу заңгерлердің кәсіби сапасын жоғарылатуға мүмкіншілік береді. - Сабаққа кешікпеу; - Сабақты себепсіз жібермеу, ауырып қалған жағдайда ауырғаны туралы анықтаманы көрсету; - Сабаққа келмей жіберіп алған сабақтар тапсырмаларын оқытушы белгілеген уақытқа тапсыру; - Сабақ барысында ұялы телефндарды өшіріп қою; - Сабақ жүру процессіне белсенді қатысып отыру; - Үй тапсырмаларын уақытында орындап отыру; - Тапсырмаларды уақытында орындамаған жағдайда нәтижелі бағаларды төмендету; - Білімгер кішіпейіл және жауапты блуға тиіс,оқытушылар мен курстастарын сыйлауы тиіс,олардың пікірлерін тыңдай алуы қажет; - Білімгер мәдени және орынды түрде өз пікірлері мен жауаптарын айта білуі керек; Құзыреттілігі: ӘР бір оқылатын тақырыптың мақсаты, міндеті, сабақтың типіне сай жүйеге келтіруді игеруі. Осы пәнді оқыту үрдісінде келесі компетенцияларды қалыптастыруға бағытталған: а) түйіндік құзіреттілік (ТҚ) - кәсіби қызметінде заман талабына сай білімді болу; - алған білімі негізінде құқықтың әр саласынан хабары болып, білімін көрсете білуі; - үнемі ізденісте болу. б) пәндік құзіреттілік (ПҚ) - сөйлеу шеберлігі, дауыс мәнері, өзіне қарата білу қабілеті мен мәдениетті болуы, қызметінде ортамен тіл табысуға бейім болуы; - инновациялық технологияларды қолдану шеберлігінің болуы; - өзінің жан-жақтылығын арттыруға ұмтылысының болуы; в) арнайы құзіреттілік (АҚ) - теориялық алған білімін, дағдыларын іс жүзінде дұрыс пайдалана білуі; - біліктілігі жоғары, тәжірибесі мол адамдардың тәжірибесінен үлгі алып, кеңейтіп, қолдана білуі; - нормативтік-құқықтық актілер туралы білімінің болуы мен оның өзгерістеріне ілесе алуы, нормативтік құқықтық құжаттармен жұмыс жасай білуі тиіс; - кез келген тығырықтан шығу үшін шешім қабылдай білу қабілеті мен сын айта білу, ойын жүзеге асыру қабілетінің болуы. Бақылау нысаны: аралық сынақ (ауызша емтихан сұрақтары) Бағалау саясаты Білімді бағалаудың балдық-рейтингтік жүйесі Әріппен белгіленген баға | Бағаның цифрлік эквиваленті | Пайыздық мөлшері | Дәстүрлі түрде бағалау | A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы | A- | 3.67 | 90-94 | B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы | B | 3.0 | 80-84 | B- | 2.67 | 75-79 | C+ | 2.33 | 70-74 | Қанағаттанарлық | C | 2.0 | 65-69 | C- | 1.67 | 60-64 | D+ | 1.33 | 55-59 | D | | 50-54 | F | | 0-49 | Қанағаттанарлықсыз | Пән бойынша студенттің білімін балмен бағалау көрсеткіші Бағаланатын бағдар (позиция) | 1-8 аптадағы бағалау мөлшері | 9-15 аптадағы бағалау мөлшері | Баллдың максималдық (жоғары) мөлшері | Электронды журналға балл қоюдың кезеңі | ӨЖ | | | Әрбір ӨЖ –ге 3 баллдан | 4,7,11, 14 апталарда | Аралық бақылау | | | Әр аралық бақылауға 2 баллдан | 8 және 15 аптада | Кіру рұқсатының рейтенгісі | R 1 =(ӨЖ1+ӨЖ2+АБ1)/3 | | 8 апта | Кіру рұқсатының рейтенгісінің | R 2 =(ӨЖ3+ӨЖ4+АБ2)/3 | | 15 апта | Академиялық кезеңдегі кіру рұқсатының рейтенгісі | R= (R1 + R2)/2 | | 15 апта | Аралық сынақ | 1-15 аптадағы бағалау мөлшері | Сынаққа 100 балл | 15 апта | Емтихан | Е | | 16-19 апта | Қорытынды баға | І = R*0.6+E*0.4 | | | Баға қоюдын критерийлері Бақылау түрі | Максимальдық баға | Оқытушының журналына балл қойылатын мерзімі | Ағымдық бақылау: Сабаққа қатысуы үй тапсырмасын орындауы семинарлық сабақтың орындалуы белсеңділігі (лекция барысындағы жауаптары, өз бетінше ізденуі, тапсырмаларды орындауы), бақылау жұмысы | | Әр сабақта | СӨЖ 1 Тапсырма 1 Тапсырма 2 Тапсырма 3 | | СӨЖ тапсырмаларының тапсыру кестесіне сәйкес | СӨЖ 2 Тапсырма 1 Тапсырма 2 Тапсырма 3 | | СӨЖ тапсырмаларының тапсыру кестесіне сәйкес | СӨЖ 3 Тапсырма 1 Тапсырма 2 Тапсырма 3 | | СӨЖ тапсырмаларының тапсыру кестесіне сәйкес | СӨЖ 4 Тапсырма 1 Тапсырма 2 Тапсырма 3 | | СӨЖ тапсырмаларының тапсыру кестесіне сәйкес | Аралық бақылау 1: коллоквиум Сабаққа қатысуы Үй тапсырмасын орындауы Глоссарий | | 8апта | Аралық бақылау 2:коллоквиум Сұрақ 1- баға 1 Сұрақ 2- баға 2 Сұрақ 3- баға 3 Қорытынды баға: (баға1+баға2+баға3)/3 | | 15 апта | Дәрістің күнтізбелі-тақырыптық жоспары № | Тараулар бойынша дәрістердің тақырыптары | Сағат саны | апта | әдебиеттер | | 1-бөлім Соттағы шешендік өнерінің тарихы | | 1-2 | 1,2,3,4, 6,7,8,9 | | Ежелгі Римдегі сот шешендік өнері. | | | 1,2,3,4, 6,7,8,9 | | 18- 19 ғғ Қазақстандағы ауызша сот шешендігі. | | | 1,2,3 | | 18-19 ғғ Франциядағы сот шешендік өнері. | | | 1,2,3,4 | | 19 ғасырдың екінші жарты жылдығындағы Ресей сот шешендігі. | | | 1,2,3,4, 5, | | Ресейде және әлемнің өзге де елдерінде белгілі атақты сот шешендігіндегі тұлғалар. | | | 1,2,3 | | 20 - 40 жылдардағы сотта сөз сөйлеу. | | | 3,9,14 | | Нюрнберг процесіндегі сот жарыс сөздері. | | | 3,9,10 | | 60 - 80 жылдардағы сот шешендігі. | | | 1,2,3,4,5, | | 2-бөлім. Қазіргі замандағы сотта сөз сөйлеу теориясы мен практикасы. | | | 3,9,10 | | Сотта сөз сөлеудің композициялы-логикалық құрылысы. | | | 3,9,14 | | Сотта сөз сөйлеудің риторикалық бейнелері. | | | 3,9,10 | | Айыптап сөз сөйлеу: жалпы ерекшеліктері, құрылысы: | | | 3,9,10, | | Қорғап сөз сөйлеу: жалпы ерекшеліктері, құрылысы. | | | 6,7,8,9 | | Барлығы: | | | | Семинар сабақтарының күнтізбелі-тақырыптық жоспары № | Сабақтың тақырыбы және мазмұны | Сағат саны | апта | Өткізілу түрі | | 1 Бөлім Соттағы шешендік өнерінің тарихы. 1.Ғылым ретінде сот риторикасы туралы жалпы мағлұмат. 2.Риториканың классикалық анықтамасы. 3.Риторикалық сөз-қату тектері. | | 1-апта | топпен жұмыс | | Ежелгі Римдегі сот шешендік өнері. 1.Ежелгі Римдегі сотсөздері. 2.Ежелгі Римдегі сот шешендігінің мағынасы. 3.Римдік риторикалық мектептер. | | 2-апта | пікірталас | | XVII -XIX ғғ Қазақстандағы ауызша сот шешендігі. 1.Қазақ даласындағы сөз-қату өнерінің дамуы. 2.Орта Азия мемлекеттеріндегі XV ғ құқықтық қытынастар саласындағы шешендік. 3.Билер сотындағы ауызша шешендіктің тарихы. | | 3-апта | топпен жұмыс | | XVIII-XIX ғғ Франциядағы сот шешендік өнері. 1.Францияның сот шешендігі. 2.Француз сот шешендігінің тарихы. 3.XVII ғ францияның әйгілі сөз шеберлері. | | 4-апта | пікірталас, іскерлік ойын | | XIX ғасырдың екінші жарты жылдығындағы Ресей сот шешендігі. 1. XVII-XIX ғасырдағы орыс риториктері. 2.Орыс сот шешендіктерінің тарихынан сот шешендерінің екі типі. 3.XIX ғасырдың екінші жартысындағы заңгерлердің жоғарғы мамадық деңгейі. 4.XIX ғасырдың екінші жартысындағы сот шешендерінің ұнатқан приемдары, яғни адамға деген сый туралы, адамгершілік туралы, заңның мағынасы туралы, моральдық қағидаттары туралы ой толғамдар. | | 5-апта | іскерлік ойын | | Ресейде және әлемнің өзге де елдерінде белгілі атақты сот шешендігіндегі тұлғалар. 1.Гений судебного красноречия Ф.Н.Плевако. 2. «Король адвокатуры » В.Д. Спасович. 3. Патриарх правосудия А.Ф.Кони. | | 6-апта | пікірталас | | 20-40 жылдардағы сотта сөз сөйлеу. 1.20-40-жылдардағы сот сөздерінің специфика сы. 2.Хрестоматиялы сөз құрылысы: кіріспе, негізгі бөлім, фактілер, жалпыдан жекегені ашатын сөздің мазмұны,және қорытынды. 3. Риторикалық прием А.Я. Вышинский. | | 7-апта | дөңгелек үстел | | Нюрнберг процесіндегі сот жарыс сөздері. 1.Төрт ірі мемлекеттердің акциясы (ҚСРО, АҚШ, Ұлыбритания, Франция) 2.Ұлтшыл әскери тұтқындардың істері бойынша айыптау қорытындысы. 3.Халықаралық Әскери трибуналдың уставы, «Әділсоттылық біздің ар-ұятымыз». | | 8-апта | дөңгелек үстел | | 60-80 жылдардағы сот шешендігі. 1. 60-80-жылдардағы дарынды сот шешендері. 2.70-80-жылдардағы адвокаттардың соттағы сөздері. | | 9-апта | пікірталас | | Қазіргі замандағы сотта сөз сөйлеу теориясы мен практикасы. 1.Қазіргі замандағы соттағы сөз сөйлеулер: ұғымы,түрлері. 2. Соттағы сөз сөйлеу. | | 10-апта | іскерлік ойын | | Сотта сөз сөлеудің композициялы-логикалық құрылысы. 1.Соттағы сөз сөйлеудің композициясы. 2.Соттағы сөз сөйлеудің негізгі бөлімі. 3.И.М.Кисенишский, Розинова Б.Я. ісі бойынша қорытынды сөзі. | | 11-апта | пікірталас | | Сотта сөз сөйлеудің риторикалық бейнелері. 1.Әділ үкім. 2.Риторикалық бейнелер. 3.Халықаралық қылмыстық сотқа сәйкес жаппай кісі өлтіруге кінәләлерге халық соты. 4.Сот шешенін мақсатты қалыптастыруды жандандырудағы ролдерді айқындау. | | 12-апта | пікірталас | | Айыптап сөз сөйлеу: жалпы ерекшеліктері, құрылысы: 1.Айыптап сөз сөйлеу: жалпы ерекшеліктері, құрылысы. 2.Айыптап сөз сөйлеудің композициялық құрылысы. 3. Айыптап сөз сөйлеудің кіріспе бөлімі. 4. Қылмыстың заңи саралануы. | | 13-апта | дөңгелек үстел | | Қорғап сөз сөйлеу: жалпы ерекшеліктері, құрылысы. 1.Қорғап сөз сөйлеу: жалпы ерекшеліктері, құрылысы. 2.Қорғап сөз сөйлеудің мазмұны және құрылысы 3.Қорғап сөз сөйлеудің кіріспе бөлімі мен кезекті элементтерінің қатынастылығы. 4.Қорғап сөз сөйлеудің қорытынды бөлімі. | | 14-апта | топпен жұмыс | | Өзінің көзқарасын қорғау, негізгі он қағидаттар. | | 15-апта | пікірталас | | Барлығы: | | | | |