ПОЗНАВАТЕЛЬНОЕ

Сила воли ведет к действию, а позитивные действия формируют позитивное отношение

Как определить диапазон голоса - ваш вокал

Игровые автоматы с быстрым выводом

Как цель узнает о ваших желаниях прежде, чем вы начнете действовать. Как компании прогнозируют привычки и манипулируют ими

Целительная привычка

Как самому избавиться от обидчивости

Противоречивые взгляды на качества, присущие мужчинам

Тренинг уверенности в себе

Вкуснейший "Салат из свеклы с чесноком"

Натюрморт и его изобразительные возможности

Применение, как принимать мумие? Мумие для волос, лица, при переломах, при кровотечении и т.д.

Как научиться брать на себя ответственность

Зачем нужны границы в отношениях с детьми?

Световозвращающие элементы на детской одежде

Как победить свой возраст? Восемь уникальных способов, которые помогут достичь долголетия

Как слышать голос Бога

Классификация ожирения по ИМТ (ВОЗ)

Глава 3. Завет мужчины с женщиной

Оси и плоскости тела человека - Тело человека состоит из определенных топографических частей и участков, в которых расположены органы, мышцы, сосуды, нервы и т.д.

Отёска стен и прирубка косяков - Когда на доме не достаёт окон и дверей, красивое высокое крыльцо ещё только в воображении, приходится подниматься с улицы в дом по трапу.

Дифференциальные уравнения второго порядка (модель рынка с прогнозируемыми ценами) - В простых моделях рынка спрос и предложение обычно полагают зависящими только от текущей цены на товар.

Курс саясаты мен процедурасы. 11 страница

Тапсырма:Қыздыру шарттары бойынша сымдар мен кабелдердің қимасын таңдау; кернеудің қажетті жоғалуында, токтың экономикалық тығыздығында, термиялық және динамикалық тұрақтылықта тексерулер жүргізу.

2.1 Жоғары кернеулі кабелдердің негізгі түрлері.

Әдістемелік ұсыныстар: біржелілі майтолтырылған кабелдердің оқшауларының құрылысын оқып үйрену; жоғарыда келтірілген параметрлер бойынша жоғары кернеулі кабелдердің қимасын таңдау.

Әдебиет: 1нег. [20-41]; 2 қос. [15-38].

Бақылау сұрақтары:

1. Майтолтырылған кабелдердің жай кабелдер алдындағы артықшылықтары қандай?

2. Кабелдердің оқшаулануы қандай әдістермен орындалады және қалай жіктеледі?

3. 220кВ және 500кВ кабелдердің сиымдылық тогы неге тең?

4. Жоғары кернеулі кабелдердің негізгі түрлері қандай?

2.2 Жоғарғы вольтты кабель жолдары

Әдістемелік ұсыныстар: изучить принципиальную схему кабельной линии на 500кВ кабель желісінің принципиалдық схемасыни оқып үйрену; тұрақты ток кабель желісінің негізгі сипаттамаларын тұрғызу және игеру; кабелдердің өткізу қабілетін қамтамасыз ету шаралары.

Әдебиет: 1нег. [88-99]; 3 қос. [117-146].

Бақылау сұрақтары:

1. 220 кВ жоғарғы вольтты кабель желісі не үшін арналған?

2. Күштік кабелдерді табиғи салқындатудың схемалары және негізгі әдістері.

3. Кабелдерді жанама салқындату схемалары.

4. Жоғарғы кернеулі кабель желісін төсеудің және іске қосудың ерекшеліктері.

5. Қыздыру шарты бойынша кабелдердің қимасын таңдау.

2.3 Күштік кабелдер өндірісінде қолданылатын материалдар.

Әдістемелік ұсыныстар: Сымдардың механикалық қасиеттеріне қойылатын талаптарды қарастырып, үйрену; целлюлозаның құрылымдық формуласын оқып үйрену; алюминий және мыс сымдар қандай жағдайларда қолданылатынын талқылап, игеру.

Әдебиет: 1нег. [205-220]; 3 қос. [17-27].

Бақылау сұрақтары:

1. Мыс сымдардың қолданылу облыстары.

2. Кабелдердің қазіргі кездегі түрлері және маркіленуі.

3. Оқшаулау резиналарының негізгі қасиеттері.

Практикалық жұмыс №3

Тапсырма: Жанама әсер ететін үшфазалы бірзоналы кедергі пештерінің сымды қыздырғышын есептеу.

Әдістемелік ұсыныстар: сымды қыздыру элементтерінің құрлысымен танысу және олардың жанама, тура әсер ететін КП футеровкасына бекітілу әдістерін қарастыру; қыздыру элементтерін есептеу кезінде көрсетілетін технико – экономикалық талаптарымен танысу; дәрістер курсынан қыздыру элементтері есептеулерінің ретін түзету; берілген шарттарға сәйкес қыздыру элементтеріне есептеулер жүргізу; таңдалған қыздырғыштың дұрыстығына қортынды жасау.

Бастапқы берілістер: қуаты 50 кВт, жұмысшы температурасы 1150 К жанама әсерлі КП үшфазалы бірзоналы сымды қыздырғыштың өлшемдерін анықтау, қоректену желісінің кернеуі 380 В, қыздыру материалы – нихром Х20Н80 Т, 1400 К максимал жұмысшы температурасы кезіндегі меншікті электр кедергісі Ом∙м және қараю дәрежесі .

Әдебиет: 5 қос. [414-428]; 10 қос [161-163].

Бақылау сұрақтары:

1. Электр тізбектерінің жетістіктерін атаңыз?

2. Электр қыздырудың кемшіліктері қандай?

3. Қыздырудың электртермиялық процесінің қолдану облыстары.

4. Жылугенерация тәсілі бойынша электр пештері қалай жіктеледі?

5. Электрқыздырғыштарға арналған материалдар қандай?

Практикалық жұмыс №4

Тапсырма: Электртермиялық қондырғылардың электржабдықтары:

- доғалы болат балқыту пештері (ДБП);

- доғалы вакумды пештер (ДВП);

- плазмалы доғалы пештер (ПДП);

- электронды-сәулелі балқыту қондырғылары (ЭСБҚ);

- индукционды балқыту пештері (ИБП);

Әдістемелік ұсыныстар: электрлі балқыту пештері мен қондырғыларының әсер ету принциптерімен және құрылысымен танысу, оқып үйрену; әртүрлі типтегі электртермиялық қондырғылардың ұсынылған электрлік схемалары бойынша қондырғының жұмыс режимдерінің автоматты реттеу принциптерін және негізгі электржабдықтарын атап көрсетіңіз; электр схемасы элементтерінің шартты – графикалық және әріптік белгіленулерін үйрену.

Әдебиет: 3 қос [264-311]

Бақылау сұрақтары:

1. Электртермиялық қондырғылардағы мәнін қалай көтереміз?

2.Берілген технологиялық процесс үшін қоректену тогының қажетті жиілігі немен анықталады?

3. Жиіліктің тиристорлық түрлендіргішінің артықшылықтары және кемшіліктері қандай?

4. ЖТТ қандай блоктардан тұрады?

5. Өндірістік электртермияда лампалы генераторларды қолданудың қажеттілігі неден туындайды?

6. Лампалы генераторда кернеуді қандай мақсатта көтереді?

Практикалық жұмыс №5

Тапсырма: Жарық техникасындағы жаңа энергия қорын жинақтаушы технологиялар

Әдістемелік ұсыныстар: «Жарықтылық реттегіші- кабельдік сақина» кіші жүйесінің функциональдік электрлік схемасын оқып үйрену, олардың әртүрлі өндіріс нысандарын жарықтандыру жүйелеріне арналған автоматты басқарылу ерекшеліктерін анықтау. Электрлік схемалар негізінде шығыстық кернеу мен токтың диаграммасын тұрғызу, есептеу, анализ жасау үшін эквивалентті электр схемаларын құрастыру. Эквивалентті схема бойынша тізбектің индуктивтілігін, кедергісін анықтау, өтпелі процестің дифференцилдық теңдеуін жазу.

Схемаға анализ және есептеулер жүргізу негізінде тәулік уақытына байланысты электрэнергиясын үнемдеу үшін жарық сигналды жүйесінің от жарығын реттеу шарттарын және әдістерін оқып үйрену.

Интернет желісі бойынша өндірістің әртүрлі саласы үшін жаңа энергияқорын жинақтаушы жабдықтарын шығаратын фирмалардың сайттарын табу және сол жабдықтардың жұмыс істеу принциптерімен, схемаларымен және сипаттамаларымен танысу.

Әдебиет: 10 қос [206-212; 237-247; 274-283]

Бақылау сұрақтары:

1. Өндірістердегі энергия қорын жинақтаудың негізгі бағыттарын атаңыз.

2. Жарықты реттеуіштің функционалдық схемасына анализ жасаңыз.

3. «РЯ-КК» жүйесінің шығыстық кернеуі мен тогы диаграммасын тұрғызып, суреттеңіз.

4. Жарық сигналды жүйесінің от жарығы қалай реттеледі?

5. Жарық сигналды жүйесі оттарының шағылысуының өсімділігі немен ауыстырылады?

Практикалық жұмыс №6

Тапсырма:Жарықтандыру қондырғыларының электрмен қамдау жүйесінің сенімділігін есептеу әдістері.

Әдістемелік ұсыныстар: ұсынылған жарық жүйесі үшін жарықтың электр көздерінің және реттеу аппараттарының схемаларымен танысып, үйрену; жарықтың принципиалдық электрлік схемалары негізінде екі бәсекелес нұсқалардың сенімділігіне анализ және есептеулер жүргізу; өнімділік шамасы бойынша жүйенің тоқтап қалмауымен Т қабылдамаудың орташа табысы анықталады, сосын Т шамасының негізінде p(t) жүйесінің ықтималды тоқтаусыз жұмысының қисығы тұрғызылады; p(t) қисығы бойынша қажетті уақыт (1000 ч) аралығы ішіндегі тоқтаусыз жұмыс ықтималдылығы анықталады.

Егер жүйенің тоқтаусыз жұмыс ықтималдылығы жеткіліксіз болса, онда оның сенімділігін арттыру үшін шаралар қолданылады.

Әдебиет: 7 нег [163-170], 12 қос [289-331]

Бақылау сұрақтары:

1. Өндірістік қондырғылардың сенімділігі дегеніміз не?
2. Сенімділіктің сапалы көрсеткіштерін атаңыз.
3. Сенімділіктің санаулы көрсеткіштерін атаңыз және оларды анықтау формулаларын жазыңыз.
4. Сипаттамалар қандай формада болады:

-уақыт бойынша қабылдамау өнімділігінің өзгеруі;

p(t) – тоқтаусыз жұмыс ықтималдығы.

5. Сенімділікті арттырудың әдістері қандай?

Практикалық жұмыс №7

Тапсырма: Жұмыстың әртүрлі режимдеріндегі қозғалтқыштың қуатын таңдау:

- өзгеріссіз жүктемелі ұзақ режим;

- айнымалы жүктемелі ұзақ режим;

Әдістемелік ұсыныстар: технологиялық процестердің талаптары, жұмысшы механизмдердің параметрлері және құрылымдық ерекшеліктері, электр желісі параметрлері, жұмыс және қоршаған орта шарттары бойынша таңдалған электрқозғалтқыштың априори параметрлерінің сәйкестігін анықтау; қозғалтқыштың берілген механикалық жүктемесі және қалыпты типтік режимнің сақталуы кезіндегі жүктеменің берілген графиктерін орындауды қамтамасыз ету қажеттілігінен шыға отырып электрқозғалтқыштың қуатын таңдайды; қуаты бойынша таңдалған электрқозғалтқыш іске қосу шартымен статикалық жүктеменің аз моменті М_с кезінде мына формуламен анықталады ,

мұндағы - қозғалтқыштың максимал іске қосылу моменті; - іске қосу моментінің қор коэффициенті; фазалы роторлы асинхронды қозғалтқыш үшін 1,4-1,9 тең.

Егер жүктеме тұрақты, қозғалтқыштың жұмыс режимі үзіліссіз болса, онда каталог бойынша номинал қуаты Р_н, жүктеме диаграммасының , яғни қуатына тең қозғалтқыш таңдалынады.

Айнымалы жүктеме кезінде жетекті қозғалтқыштың қуаты қоры бар өндірістік механизмнің моменті немесе орташа қуаты бойынша анықталады, сосын жетектің жүктеме диаграммасы тұрғызылғаннан кейін тексеру есебі жүргізіледі.

Әдебиет: 3 қос [136-140]

Бақылау сұрақтары:

1. МЕСТ бойынша электржетектердің қандай номинал жұмыс режимдерін білесіз?

2. Электрқозғалтқыштың оқшаулау класы қандай мәнге ие және берілген температураның артуы электр машинасының қызмет мерзіміне қалай әсер етеді?

3. ПВ дегеніміз не және оның стандартты мәні қандай?

4. Электрқозғалтқыштың қорғау дәрежесі қалай белгіленеді?

Практикалық жұмыс №8

Тапсырма: Қысқа мерзімді жұмыс режимінде қозғалтқыштың қуатын таңдау.

Әдістемелік ұсыныстар: номинал қысқа мерзімді – қайталама және қысқа мерзімді жұмыс режимі кезінде электрқозғалтқыштың қуатын таңдау үшін , М_э, Р_э (токтың, моменттің немесе қуаттың) есептеу мәндерін эквивалентті қыздыру шарты бойынша анықтау керек; артынан формула бойынша берілген жүктеме диаграммасы үшін ПВ_ф дұрыс мәндері есептелінеді; егер ПВ_Ф номинал мәннің біреусімен сәйкес келетін болса, онда каталог бойынша қуаты есептеулерге сәйкес келетін қозғалтқыш таңдалады; егер ПВ_ф≠ ПВ_н, онда , М_э, Р_э мәндерін ПВ_н жақын стандартты (номинал) шамасына келтіру керек; каталог бойынша номинал қуаты тең қозғалтқыш таңдалады. Бастапқы берілгендері: қозғалтқыштың жүктеме диаграммасы, айналу жиілігі 580 айн/мин, рад/с, номинал кернеуі 380 В, үзіліс ұзақтығы .

Әдебиет: 3 қос[131-147]

Бақылау сұрақтары:

1. Электрқозғалтқыштың қуатын дұрыс таңдамаудың салдарын атаңыз және қуаттың төмендеуі мен жоғарлауын түсіндіріңіз.

2. Механизмнің жүктеме диаграммасы дегеніміз не, ол қалай тұрғызылады және жетектің жүктеме диаграммасынан айырмашылығы қандай?

3. Қозғалтқыштың номинал жұмыс режимі қандай мақсатпен қойылған, олар қалай аталады және белгіленеді?

4. Электрқозғалтқышты салқындату әдісі оның номинал қуатына әсерін тигізе ме?

2.4 Зертханалық жұмыстардың жоспары

Зертханалық жұмыс №1

Тапсырма Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқышын зерттеу.

Негізгі әдебиет -9 [34-36; 43-54]

Қосымша әдебиет -10[102-111].

Бақылау сұрақтары:

1. Тәуелсіз қоздырылатын қозғалтқыштарда айналу жиілігін реттеудің қандай әдістерін қолданған пайдалы?

2. Қандай жұмысшы механизімінде тәуелсіз қоздырылатын ТТҚ қолданылады?

3. Реттеу сипаттамалары дегеніміз не?

4. Тәуелсіз қоздырылатын қозғалтқыштың жұмысшы сипаттамасы дегеніміз не?

5.Тізбектей, параллель және аралас қоздырылатын қозғалтқыштармен салыстырғанда тәуелсіз қоздырылатын қозғалтқыштың артықшылықтары мен кемшіліктері қандай?

Зертханалық жұмыс №2

Тапсырма: Автоматтандырылған зертханалық стендте диэлектрлік материалдарды зерттеу.

Негізгі әдебиет -3 [ 17-33].

Бақылау сұрақтары:

1. Қандай диэлектриктер активті болып табылады?

2. Сегнетоэлектриктердегі полярлану түрлері қандай?

3. Диэлектрлі гистерезис құбылысын түсіндіріңіз және оған температураның әсері қандай?

4. Сызықты диэлектриктерден сегнетоэлектриктердің негізгі айырмашылықтары неде?

5. Ерекшеліктеріне сәйкес сегнетоэлектриктердің қолданылу облыстарын атаңыз.

6. Сегнетоэлектрики І және ІІ родты сегнетоэлектриктер және олардың қолданылу облыстары.

Зертханалық жұмыс №3

Тапсырма. Электртехнологиялық қондырғылардың негізгі жабдықтарын электрмен қамдаудың күштік жүйесін оқу техникасы.

Негізгі әдебиет-5[36-54]

Қосымша әдебиет -3[76-84; 264-308]

Бақылау сұрақтары:

1. Басқару аппараттарына қойылатын негізгі талаптар қандай?

2. Контактысыз және релелі-контакторлы басқару аппараттарына салыстыру жасаңыз.

3. Электрмагнитті реленің уақыт үзіндісі қалай реттеледі?

4. Реактор қандай ДСП-да және қандай мақсатта қолданылады?

5. ЭЛПУ қоректену көзінің қандай блоктары бар?

6. Индукционды пештер реттеуіші қандай электрлі параметрлермен басқарылады?

Зертханалық жұмыс №4

Тапсырма. В люминесцентті лампаның негізгі жұмысшы сипаттамаларын анықтау.

Негізгі әдебиет - 7 [ 71-82 ]

Қосымша әдебиет - 8 [ 18-27 ]

Бақылау сұрақтары:

1.Люминесцентті лампаның шыны түтікшесіндегі инертті газдың тағайындалу орны қандай?

2. Люминофорлар дегеніміз не және олардың тағайындалу орындары қандай?

3. Люминесцентті лампалардың жұмыс істеу принципі қандай?

4. Қыздыру лампасымен салыстырғанды люминесцентті лампалардың артықшылықтары және кемшіліктері неде?

5. Люминесцентті лампалардың вольт-амперлі сипаттамасына анализ жасаңыз.

Зертханалық жұмыс №5

Тапсырма. Түрлі мақсаттарға тағайындалған жарықтехникалық қондырғыларын оқып үйрену. Схемалары және аппаратуралары.

Негізгі әдебиет - 7 [ 117-141]

Қосымша әдебиет– 8 [ 289-311]

Бақылау сұрақтары:

1. Электрлі жарықтың көздерінің (ЖК) негізгі параметрлерін атаңыз.

2. Қыздыру лампасы мен төменгі қысымды люминесцентті түтікше лампаның (ЛЛ) жұмыс істеу мерзіміне салыстырмалы анализ беріңіз.

3. Достоинства, недостатки и область применения ламп ДРЛ, ДРИ, және ДНаТ лампаларының жетістіктері, кемшіліктері және қолданылу облыстары, осы лампалардың жұмыс істеу мерзімдері.

4. Жарықтандыру аспаптары – ішкі және сыртқы жарықтандыру шырақтарының және прожекторлардың негізгі сипаттамалары қандай?

Зертханалық жұмыс №6

Тапсырма. Қысқа тұйықталған роторлы асинхронды қозғалтқышты (АҚ) зерттеу.

Негізгі әдебиет -9[71-81]

Қосымша әдебиет -10[55-60]

Бақылау сұрақтары:

1. ҚТ АҚ іске қосудың әдістері қандай?

2. АҚ қосылу қасиеттерін қандай көрсеткіштер анықтайды?

3. Желіге тікелей қосу арқылы АҚ іске қосу әдісінің кемшіліктері мен артықшылықтары қандай?

4.ҚТ роторлы АҚ іске қосу тогын азайту әдісі неге негізделген?, осы әдістерді атап шығыңыз.

5.Төменгі кернеу кезінде АҚ қосу әдісінің жалпы кемшілігі қандай?

Зертханалық жұмыс №7

Тапсырма. Зертханалық қондырғыда ТТ-Қ жүйесі бойынша АЭЖ зерттеу.

Негізгі әдебиет -9 [54-56]

Қосымша әдебиет -10[205-209]

Бақылау сұрақтары:

1.Тұрақты ток реверссіз тиристорлық электржетегінің негізгі элементтерін атап келтіріңіз.

2.Айналу жиілігі бойынша теріс кері байланыс электржетегінде қандай мақсатта қолданылады?

3. Күштік вентилдер блогы принципиалдық схемасының барлық элементтерінің тағайындалу орындарын түсіндіріңіз.

4. Электржетегі блогының өзара әсері және тағайындалуы қандай?

2.5 Оқытушылардың жетекшілігімен жүргізілетін студенттердің өзіндік жұмыстары сабағының жоспары (СОӨЖ)

2.6 Студенттердің өзіндік жұмысы шеңберіндегі сабақ жоспары (СӨЖ)