ПОЗНАВАТЕЛЬНОЕ

Оси и плоскости тела человека - Тело человека состоит из определенных топографических частей и участков, в которых расположены органы, мышцы, сосуды, нервы и т.д.

Отёска стен и прирубка косяков - Когда на доме не достаёт окон и дверей, красивое высокое крыльцо ещё только в воображении, приходится подниматься с улицы в дом по трапу.

Дифференциальные уравнения второго порядка (модель рынка с прогнозируемыми ценами) - В простых моделях рынка спрос и предложение обычно полагают зависящими только от текущей цены на товар.

Шетелдердегі сертификаттау

Предыдущая 1 2 3 4 5 6 7 89Следующая

Алдыңғы қатарлы экономикалық державалар біздің ғысырымыздағы 20-1230 – шы жылдары сертификация процесін дамыта бастады. 1920 жылы Немістің стандарт институты Германияда DiN стандартының сәйкестік белгісін бекітті, олар өнімнің барлық түріне таратылды, газ жабдығын, су жабдығын және кейбір басқа өнімдерді есептегенде DiN белгісі сауда белгісін қарғау жөніндегі белгімен сәйкес ФРГ – да тіркелді.

Өнімнің нақты түрінің сертификация мысалына, Электротехникалық және электронды жабдық сертификациясының жүйесі ретінде қолданылады, немістің электротехникалық ассоциациясы мәні арқылы қызмет етеді. Бұл 20- шы жылдардың басында біздің елімізде шығарылған жүйенің бірі. DiN келісімі бойынша ол электротехника, электротехника және байланыс аймағында ұлттық стандарттың жасалуын ұйымдастырады, және осы жабдықтың сертификация жүйесінің жетекшілігін іске асырады. Ол қолдану және сынақ бойынша институтты қамтиды, оның өзінің сынақ бөлімі бар және өлшем құралын тексерудің ұлттық орган жункциясын орындайды.

VDE мәні арқылы өзінің сәйкестік стандарты белгісімен сертификацияның төрт жүйесі әрекет етеді.

§ тұрмыстық қолданц үшін арналған электротехникалық жабдық, жарықтагдырғыш жабдық, қауіпсіздік трансформаторы, телевизиялық және радиожабдық және т.б;

§ электрлік кабель және шнурлар;

§ одан бөлінген электромагнитты кедергі жабдығы;

§ электронды техника өнімдері.

Бұл мәселенің шешімі 1989 жылы 21 желтоқсанда, ЕС кеңесі “сертификация және сынақ бойынша глобальді концепция” құжатын қабылдаған кезде табылды. Бұл құжаттың негізгі идеясы, біріңғай европалық норма бойынша құрылған, аккредитация, сертификация сияқты инструменттерді қолдану жолымен тауарлар мен қызметтерге сенім ұйымдастырудан тұрады. Бұл өнім сапалылығы мен үйлесімділігімен дәлелденуі керек.

Еуропалық елдердің ұсыныстарын тәжірибие жүзінде өткізу үшін аккредитация жөніндегі көптеген ұйымдар негізін қалады, олар халықаралық сауда үшін жасалған шартты жеңілдету, аккредитация әдістемелерін гармондау; сертификация, аккредитацияны өзара мойындау, сынақ нәтижесін және өлшем құралын калибровкалауды: сынақ сапасын көтеру сияқты мақсаттарды ұстанады. Сертификацияны өзара мойындау үшін өнімнің нақты түрі бойныша келісім өте маңызды, мысалы кабельдер немесе сындардағы сәйкестік белгісін икемдену процедурасын анықтау бойынша келісім немесе медициналық электроприборларды маркалау бойынша ЕМЕДІСА келісім.

АҚШ-тағы Батыс Еуропа елдерінен айырмашылығы сертификацияның біріңғай ережесі болмайды немесе сертификация жөніндегі біріңғай ұлттық орган. Әртүрлі ассоциация – даярлаушыларда жасалған жүздеген жүйе істе, жеке компанияларда. Мұндай ереже стандартизациясымен елде-стандарттар әртүрлі статусы бар жүздеген ұйымдармен жасалады.

Батыс Еуропа елдері сертификация жүйесін батыс еуропа елдерге ұқсас дамытты. Экономикалық өзара шешім кеңес жиегіндегі сертификатциялық сұрақтарындағы интеграция бойынша жұмыстар 70-ші жылдардың аяғында басталды.

“Екі жақты келсім бекіту үшін өнім сапасын бақылау және нәтижелерді өзарамойындаудың негізгі принциптері ” жасалады және “өнім сапасын бақылау және сынақ нәтижесін өзара мойындау жөніндегі мойындауға екі жақты келсімнің типтік формуласының” әдістемелік материяалдары жасалады.

1980 жылы СЭВ иниституты стандартизация бойынша “өнімді сынау нәтижесін өзара мойындау үшін арналған құрылым ұйымын қарастырады.” Құрлымды басқаратынжелі жасау болжалуы сондай-ақ аккредиттенген сынақ зертханасы, олар өткізілген сынақтың сенімділігі мен объективтілігіне қамтамасызету керек болады, сертификат пен сынақ хаттамасын дұрыс өрлеу.

80-жылдардың соңындағы белгілісаяси жағыдай СЭВ жиегіндегі жоспарларды қолдануға беріледі, бірақ әлемдік эканомикадағы интеграциялық процестер әлеуметтік лагердегі бұрынғы елдерді дамуға және сертификаттау процестерін іске асыруға мәжбүр етеді, оларды жалпы европалық және әлемдік стандарттармен сарапталады.

Ресей Федерациясындағы өнім сертификациясы ал бұған дейінгі КСРО-да, ЦК КПСС және КСРО министерлер кеңесін орнатудан соң 1979 жылы дами бастады. ГОС стандартқа министрлік және ведмоствамен бірігіп өндірістік-тұрмыстық белгідегі өнімнің маңызды түрлерін мемлекеттік сынау бойынша басты ұйымды бекітуге тапсырыс беріледі.

Мұндай жүйенің мақсаты өнім сапасының оперативті бағалануы мен сенімділігін қамтамасыз ету болды, техникалық іске асырылмаған өндіріске аударуды іске асыру, конструктивті және техналогиялық өңделген өнім, сондай-ақ шығарылған өнімнің сапа тұрақтылығын жүйелі бақылау. Сол жылдардағы сынау жүргізу зертханасы үшін арналған база болады. Бірақтан мемлекеттік сынақ жүргізу орталығы жұмыс жасаған критери сертификаттау кезіндегі сынаққа қойылған талаптар мен келісіледі. 1986 жылы қабылданған “КСРО дағы РД 50-598-86 машина құрлысы өнімнің сертификация жөніндегі уақытша ереже” ұйымдық-әдістемелік құжат болды, сертификаттау бойынша екі жақты шешім немесе сертификациялау бойынша жұмыстың негізгі ережелерін бекітеді.

Бақылау сұрақтары:

1. VDE жүйелері?

2. АҚШ-тағы Батыс Еуропа елдерінен айырмашылығы қандай?

3. Өнім сертификациясы қай жылы дами бастады?

4. Өнімді сынау нәтижесін өзара мойындау үшін арналған құрылым қай жылы қай институтта қарастырылды?

5. Өнімнің нақты түрінің сертификацияна мысал келтір.

22 – дәріс

Жоспар:

1. Глобальді концепция;

2. ТМД елдері;

3. КСРО.

Шетелдердегі сертификаттаудың практикасы

«Глобальді концепцияның» негізгі бағыттарын асты тезисте көрсетуге болады:

· осы стандарттарға сәйкес сертификация және ЕИ 2900 сериялы сапалы қамтамасыз ету бойынша стандарттың жалпы қолданысын көтермелеу;

· 45000 сериялы стандартты қолдану, сертификация және сынақ зертханасы бойынша органдарға қойылған аккредитация кезіндегі талаптарды бекітетін;

· аккредитациялау орталықтандырылған ұлттық жүйенің жасалуын көтермелеу;

· заңды түрде реттелмейтін аймақта сертификация және сынақ бойынша ұйым құру;

· ЕС елдерінде сертификация және сынақтың инфрақұрылымын дайындау;

· сынау және сертификаттың өзара талғамдары жөніндегі үшінші елдермен келдісім шарт жасау.

Сертификация жөніндегі біріңғай ұлттық органның жоқ болғанына қарамастан, онда сертификация жөніндегі жұмыстың жалпы жетекшілігі енгізілер еді, іс – жүзіндегі сертификациялық жүйе үшін жалпы критерийлер жасау бойынша қадамдар қолданылады.

90-шы жылдардың басында Ресейде сертификацияның ұлттық жүйесін құру үшін арналған нормативті және техникалық база үйлестірілуі сертификация заңдылығы тұтынушы құқығын қорғаудың міндетті процедурасы ретінде 1992 жылы Ресей федерациясының “Тұтынушы құқығын қорғаушешіміндегі” іске қосылады.1922 жылы 1 мамырдан баста ГОСТ міндетті сертификация жүйесі іске қосылды.

Классификациялық ұйым мысалына Алгистр Ллойд жатады-ең беделді халықаралық ұйым, әлемнің 127 елінде өкілдері бар және екі ғасыр ішінде сертификацияның ұйымның әлемдік көшбашысы болып қалады.

Германияда приборлар, жабдықтар және тұрмыстық техникалар сертификациясымен 1934 жылдан бері айналыса бастады. АҚШ-та 1953 жылдан, 1991 жылдан бастап әлемнің көптеген елдерінде сертификацияның бұл түрі міндетті процедураға айналады.

Қазіргі таңда жоғарғы дамыған елдерде тұтынушыларды қорғау ұмтылысында экспертизаның міндетті нормасы ретінде өнімсді адам денсаулығы мен өмірі үшін және қоршаған орта қауіпсіздігіне экспертизация жүргізе бастады.Бұл дисконалды ойлап табылған, бүкіл әлемді мойындалған процедура нәтижесінде даяарлаушы мен тұтынушылардан тәуелсіз сынақ жүргізу орталығы сертификаттармен өнімнің халықаралық қауіпсіздік талаптарына сай екендігін дәлелдеді. Сертификация көптеген елдерде нарықтың және мемлекеттік сапа менеджментінің ең маңызды элементтерінің бірі болуы, ішкі және сыртқы саудада өнімен қызметтің бәсекелестіктің міндетті шарты болады.

Бұрынғы КСРО – да сертификация жүйесін дамыту процессін шартты түрде екі кезеңге бөлуге болады: біріншісі – сертификация жүйесін енгізгенге дейін және екіншісі – 1984 жылы оны енгізгеннен кейін.

Сонмен қатар КСРО – да бекітілген талаптармен және басқа үлгілерде өнім сәйкестігін бағалау іске асырылды, оларға:

· сапа категориясы бойынша аттестация;

· өнімді мемлекеттік қолдану;

· мемлекеттік сынақ;

· стандартты мемлекеттік бақылау.

Қазақстанда КСРО құлағаннан кейін сапа категориясы бойынша өнімді аттестациялау, мемлекеттік сынақ және өнімді мемелекеттік қабылдау арнайы түрде тоқтатылды.

Жапонияда сертификациялаудың үш түрі кездеседі:

· Міндетті сертификация, бұл заңнамалық талаптардың сәйкестілігін растайды.

· Ерікті сертификация, яғни ұлттық стандартқа ІТS сәйкес

· Ерікті сертификациялау, бірақ бұл форманы жеке меншік органдар жүргізеді.

Міндетті сертификация заңдар арқылы реттеледі, яғни өнімдердің тізімі жасалады, оларға деген талаптар қойылады. Өкілетті органдар техникалық реттеуді жүзеге асырады. Содан кейін елдің министрлері кабинеті оны нақтылайды.

Сертификациялау бойынша заңнамалардың орындалуын қадағалау министрліктер мен бас қа да мемлекеттік басқару органдарына үлестіріп беріледі. Мысалы сыртқы сауда министрлігі мен өнеркәсіпке 10 заңнама берілген.

Бұл заңдарда өнімнің қаіпсіздік дәрежесі анықталады. Мысалы, электротехникалық құрылғыларға А және Б категориялары қойылған.

Бұл категориялар үшін түрлі сертификациялау схемалары және сәйкестілік белгілері пайдаланылады.

Аса қауіпті тауарлар үшін де басқа категориялар қарастырылған.

Жапониядағы міндетті сертификациялаудың ерекшілігі - өнімді өндіруге міндетті түрде рұқсат алу, сонымен қатар экспортталатын, тауар міндетті сертификаттауға жатады.

Ерікті сертификациялауда (ITS) қауіпсіздік ережелеріне толық бағынбайды. Сертификациялаудың бұл түрі. Сыртқы сауда министрліктерінің кіріспесінде кездеседі.

Сертификациялаудың схемасы ЧСО 9000 стандарты бойынша бағаланады.

Ал енді Жапониядағы товар сертификациялаудың ерекшелігіне тоқталайық.

А категориясына жататын белгі тұрмыстық электротауарлардың сәйкестілігін куәландырады. (электробитвалар, телевизорлар, шаңсорғыштар, телевизорлар, шаңсорғыштар т.б.). Б категориясының белгілері не электроарматура, вентиялар, кеңсе жабдықтарының сәйкестігі жатады.

Жапон нарығында экспортер өзініңи тауарын, өнімін жапондық бақылау орталығынан сынақ өткізуі тиі. Мұны ол тек жапондық дәлдал арқылы жүзеге асыруға құқығы бар.

Жапондық делдал міндетті түрде импортталатын тауар жайлы мәліметті сыртқы сауда министрлігіне беруге тиіс. Яғни тауардың қауіпсіздіігі, сапасы, классификациялық мінездемесі, толық жапондық стандартқа сәйкестілігін ескере отырып жасайды. Делдал сатып алушыларға кепілдік беруге және тауардың барлық сапасының, құрылысшының өзгергені жайлы хабар беруге міндетті.

Сапа сертификациялау жүйесін жүрйесін жүргізу үшін Жапониялық сапа сертификациялау жүйесінің ассосациясы құрылды. (УАВ) Маңызды функциялары мыналар:

· Аудиторияларды оқытатын органдарды аттестациялаудан өткізу.

· зерттеулер жүргізу, екі ел немесе шет ел қарым-қатынастарын реттеу.

· т.б. түрлі әрекеттер жасау, яғни (УАВ)-ң жетістікке жетуі үшін

· Аудиторларды сертификациялау (УАВ) кезінде үш түрлі сертификат береді: бас аудитор, аудитор, аудитор көмекшісі.

АҚШ-тағы сертификация

АҚШ-та сәйкестендіру сертификациясына құқықтық болатын, өнімнің көптеген түрлерін қорғайтын заңдар бар. Тұтыну тауарларының қауіпсіздігі жөніндегі заң кең ауқымды қолданылады. Сол заңнамаларға сәйкес, мемлекеттік стандартқа жататын және мемлекет сатып алған тауарлар міндетті түрде сертификациядан өту керек. Сертификация жүргізлуін мемлекеттік органдар қадағалайды. Өз еркімен сертификация жүргізіледі, егер тұтынушылар немесе өндірушілер өздері ұсынған құжаттардың стандартқа сәйкес немесе сәйкес еместігін анықтауға байланысты арыз берсе.

Мемлекетте феодералды үкімет бекіткен сертификацияның 3 басты программалық категориясы қызмет етеді.

· 1 категория – тауарлар мен қызмет көрсетулердің қауіпсіздік сертификациясы бұл міндетті түрде жүргізу керек.

· 2 категория – өнімдердің үлгілерін тексеру жөніндегі бағдарлама. Бұл бағдарлама барлық өнімге жүргізілетін бақылау орнына жұмсалады.

· 3 категория – өнімнің сату айналымына шығар алдында қойылатын баға жөніндегі бағдарлама.

1-ші катеогрия бойынша автокөліктердің, контейнерлердің (ауылшаруашылық өнімдері де қатысты), кемелердің жолдарымен өтетін турбалардың міндетті түрдегі сертификациясы жүргізіледі. 2-ші немесе 3-ші категориядағы программаларды міндетті түрде және өз еркімен өткізілетін сертификациясын жатқызады.

Азық-түлік өнімдері және дәрі-дәрмектердің қауіпсіздігін басқару жөніндегі программаға тек адам тұтынатын өнімдер емес жануарлар да тұтынатын өнімдер жатады. Тәжірибе тек қауіпсіздікті тексеру үшін ғана емес.

2-категорияның бағдарламасына сәйкес мемлекеттік ұйымдарда қолданылатын (қорғаныс Депиртаменті, сауда-саттық Депортаменті, ауыл электрификациясының басқармасы) тауарлар сертификациядан өтуі тиіс және сертификация міндетті түрде жүргізіледі егер мемлекеттік қаржыға мемлекеттік ұйымдар тауарларды сатып алса.

3-категория бағдарламалары бойынша сертификация өз еркімен жүргізіледі. Тек өнімнің кейбір түрлері ғана міндетті сертификациядан өтуі тиіс. Бағдарламалардың көп бөлігін ауылшаруашылық Департаменті мен сауда-саттық Департаменті жасап шығарады. Сертификацияның нәтижесі бойынша азық-түлік өнімдерін «таңдаулы» (Choice) және «А сорты» (Traide) деп бөледі.

Үкімет бекіткен бағдарламадан басқа АҚШ-та жеке секторде ұйымдастыралатын бағдарламалар бар. Олардың қызмет көрсетулерін тек АҚШ фирмалары емес, басқа мемлекет экспортерлері де пайдаланады.

Сертификацияның нормативтік базасын:

· Американдық тауарларды кең ауқымда пайдалануға арналған материалдарды сынау (ASIM) ұйымы

· Электротехникалық тауарлар мен электро жабдықтарға арналған Ұлттық электрожиындықтарды өндірушілер ассоцияциясы (NEMA)

· Кең ауқымда пайдалануға арналған тауарлар үшін кең ауқымды тауарлардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін камиссия (CPSC)

· Әр түрлі өнімдердің сертификациясын (іштен тыну қозғалтқыштар, су, құрлық көліктері) қадағалайтын қоршаған ортаға қорғау федералдік агенттігі

· Стандарттау процесін қадағалайтын орган – міндетті стандарттар шығаратын стандарттар және технологиялар Ұлттық университеті бекіткен стандарттар жатқызылады.

Мемлекеттегі жалпы сертификацияны NISI құрамына мүше сертификациялық камитеті жүзеге асырады. Сертификация комитеті көптеген халықаралық ұйымдарда АҚШ-тың өкілі ретінде тіркелген. (NCO, МӘК).

Сертификация комитет қызметіне мыналар жатады. Сертификацияға арналған бағдарламалардың сертификацияны өткізудің дұрыстығын, сертификацияны жүзеге асырушы органдардың әділеттілігін тексеру қадағалау және тіркеу.

Сертификацияны жүзеге асыруда 2000-нан астам лаборатория қызметы атқырады. Олардың қатарына жалпы ұлттық дәрежедегі ірі зертханалар, ғылыми-зерттеу институттарының, сақтандыру компанияларының зертханаларының және институттар мен университеттердің тәуелсіз зертханалары жатқызылады. Есімі белгілі жалпыұлттық лабораторияларға электрожабдықтар дайындаушылардың ұлттық ассоциациясы, өрттен сақтандыру. Ұлттық ассоциясы, азық-түлік пен медициналық дәрі-дәрмектер қауіпсіздігі басқармасының зертханалары жатады.

АҚШ-та сынақ өткізілетін лабораториялардың аккредитациясының жалпыға ортақ жүйесі жоқ. Ондай шамамен 100 лаборатория бар. Солардың ішінен ең беделдері Американдық лабораториялардың аккредитициясын іске асыратын ассоциация (AALA) және Ұлттық лабоаториялардың аккредитациясын өз еркімен іске асыратын ассоциясы (NULAP). AALA оптиканы, фоотометрияны. Сынаушы, және акустикалық, вибрациялық, биологиялық, химиялық, жылулық, механикалық, электрлік сынақтарда жүргізуші лабораториялардың аккредитациясын іске асырады. Аккредитация жүргізу критеркйелерін ИСД/МӘК жасап шығарады. Ұйымның бюджетін жеке адамадрдың төлеген қаражаты, мүше-ұйым төлеген ақша, тапсырыс берушінің төлемі құрайды. NULAP-ті сауда минстрлігі құрған болатын.

Бұл ұйым текстиль, шыны-әйнек, цемент, ғылыми зерттеулерге арналған құралғыларды сынайтын лабораториялардың аккредитациясын жүргізеді.

Үй жануарлар, құс еттерін анализдейтін лабораториялардың аккредитициясын алушылар Департаментінің азық-түлік басқармасы жүзеге асырады және қаржыландырады.

Америка материалдарды сынақтан өткізу ұйымының директорлар кеңесі мемлекетте бәріне ортақ бір аккредиттация жүйесін құру шешіміне келген. Жұмысқа 15 ASIM техинкалық комитеттері тартылған. Олар жұмыс негізінде Австрия ұлттық сынақтан өткізу ассоциациясының жүйесін (NATA) алған NATA шектеулі жауапкершілігі бар акционерлік қоғам, оның 50%-ын үкімет қаржыландырады. Ассоциясы Кеңес басқарады. Кеңес құрамына федералды үкіметтерінің өкілдері мүше. Кеңес консультативтік комиттер құрылды, ал олар өз кезегінде белгіленген лабораторияларға рекомендация (сипаттама) тағайындайды. Австралияда аккрендитация белгіленбеген мерзімге беріледі, ал лаборатория қызметкерлері әр 2 жыл сайын аттестициядан өтіп отырады. Азық-түлік тауарларын сынайтын лабораториялар жарты жыл сайын аттестациядан өтеді. NATA мен Австрия мемлекетінің үкіметінің арасында өзара келісім және түсіністік туралы Меморанудумға қол қойылған. Меморандумның бір пунктінде қызметті халықаралық стандарттармен және ГАТТ /ВТО кодексінде көрсетілген стандарттар бойынша атқару, халықаралық сынақ тәсілдерінің үйлесімділігін қамтамасыз ету міндеткерілктері көрсетілген.

Бақылау сұрақтары:

1. Германияда приборлар, жабдықтар және тұрмыстық техникалар сертификациясыменқай жылдан бері айналысуда?

2. Тұтынушы құқығын қорғау шешіміқай жылы қайда қабылданды?

3. Классификациялық ұйымға қанша ел кіреді?

4. КСРО–да сертификация жүйесін дамыту процессінің түрлері?

5. АҚШ сертификаттау қалай жүргізіледі?

23 – дәріс

Жоспар:

1. Қолданылу саласы;

2. Сертификаттау сапасы;

3. Жұмысты жүргізу реті.

Сертификаттау аймағындағы ИСО-ның әрекеті

Сапа менеджменті жүйесінің жаңа бағыты туралы атап өту өте маңызды, яғни бұл қызметкерлер құрамын сертификаттауға байланысты. Бұдан бұрын осындай сертификаттау болмайтын. Біз түрлі салалар бойынша қызметкерлер құрамын сертификаттау тұрғысында ISO стандарттарын енгізудеміз. Бұл қызметкерлер біліктілігін дәлелдейді. Ұлттық аккредиттеу орталығында ISO 17024 стандарты талабы бойынша тиісті ұйымдар аккредитациядан өтуде. Қызметкерлер біліктілігін, білімін дәлелдеп, түрлі тестілерді тапсырады. Осыдан кейін жеке адамға сертификат беріледі. Сонымен қатар сапа менеджменті сертификаты бар, ол ұйымға беріледі, ал бұл сертификат әрбір адамға жеке тапсырылады.

«Сертификаттау» термині ең алғаш рет ИСО–ның сертификаттау мәселелері бойынша арнайы Комитеті СЕРТИКО мен (қазір КАСКО) құралып, анықталған және 1982 жылғы ИСО – ның №2 Басшылығына енгізілген. Осы құжатқа сәйкес «сәйкестік сертификаты немесе сәйкестік белгісі арқылы бұйымның немесе қызметтің белгілі бір стандарттарға немесе басқа да нормативті құжаттарға сәйкестігін куәландыратын іс – әрекетті сипаттайды». Берілген анықтама қазіргі таңдағы ГОСТ сертификаттау жүйесіндегі сәйкестік сертификаты ұғымына негіз салды. Қазіргі кезде сәйкестік сертификаты ретінде «өнім, процесс немесе қызмет нақты стандартқа немесе басқа да нормативті құжатқа сәйкестігіне нақты сенімділік қамтамасыз етіліп отырғанын дәлелдейтін үшінші жақтың іс – әрекеті» қарастырылады. 1982 жылы берілген анықтамамен салыстырғанда «сәйкестік сертификаты» ұғымына өзгертулер енгізілген.

Біріншіден, енді сәйкестік сертификаты «қарастырылатын мәселеде қатысушы жақтардың тәуелсіздігін мойындайтын тұлға немесе орган» (ИСО/МЭК 2) болып табылатын үшінші жақтың іс – әрекетімен тікелей байланысты.

Екіншіден, сәйкестікті бағалау бойынша іс–әрекеттер «тиісті жолмен» жасалуы керек, ол ережелермен, процедуралармен және сәйкестікке сертификаттау жүргізуді басқарумен анықталатын қатал сертификаттау жүйесінің бар екендігін куәландырады.

Үшіншіден, сәйкестік сертификатының таралу аумағы айтарлықтай кеңейеді. Анығырақ айтсақ оған өнім, процесс пен қызмет, сонымен қоса, кәсіпорындардағы сапа (сапаны басқару жүйелері мен экологиялық басқару жүйелері) мен персоналды басқару процестері жатады.

Ақыры, сертификаттау – ол іс–әрекет және оны құрамын, кіріс және шығыс мәліметтерін, басқару мен ресурстармен қамтамасыз ету механизмдерін анықтай отырып қарастыру керек. Сертификаттау объектісінің нормативті құжаттардағы талаптарға сәйкестігін бағалау тиянақтылығы сертификаттау бойынша органдар мен сынақ зертханаларының біліктілігі арқылы анықталады. Сертификаттау нәтижелерін алу кезіндегі жалғансыздық қызығушылық танытқан жақтар –өндіруші мен тұтынушы тәуелсіздігі дәрежесіне байланысты.

Сертификаттау сапасын қамтамасыз етудің екі критерийі осындай. Осы критерийлерге сәйкестікке жету механизмі «сапа тізбегі» жатыр. Ол сапаға әсерін тигізетін өнімді өндірудің толық циклы элементтерінің өзара әрекеттесуін сипаттайды. Сертификаттау сапасына сұранысқа зерттеулер жүргізу мен маркетинг деңгейінде сәйкестікті бағалау мен сертификаттау бойынша орган және сынақ зертханаларының облысын анықтайтын ережелерге сәйкес сертификаттау жүйелерін таңдау мен талдау жүргізіледі.

Сертификаттау бойынша орган мен сынақ зертханасында сертификаттауды жүргізу үшін керекті ресурсқа келесілер жатады: білікті персонал; арнайы ғимараттар не бөлмелер; нормативті құжаттар қоры; өлшеу, сынау мен бақылау құралдары; заманауи оргтехника. Сертификаттауға керекті бұл ресурстар бекітілген талаптарға сай болуы керек. Барлық процестер жұмыс сапасын ішкі және сыртқы тексеру (аудит), түзетуші шараларды жүргізу мүмкіндігі болатындай етіп жобалануы тиіс. Барлық процестерді құжаттау мен архивті сақтау, коммерциялық сыры бар ақпараттардың құрияда сақталуының да маңызды мәні бар.

Сертификаттау саласандығы ең үлкен және белгілі халықаралық сертификаттау ұйымдарының бірі ИСО. ИСО сертификаттау саласында бүкіл әлемде тауарлар мен қызмет көрсетуді жеңілдету. Интелектуалдық, ғылым, техника және экономикалық саладағы ынтымақтастықты кеңейту. 1947 жылы ақпанды құрылды. ИСО жұмысындағы негізгі тілдер – ағылшын, орыс, француз. ИСО статусы бойыншаша мемемлекеттік емес халықаралық ұйым. Қазіргі кезде ИСОға 133 ұйым кіреді. Техникалық жұмыстарға 30000 эксперттер қатысады. ИСО.ң жоғарғы басқару ұйымы Генеральдық ассамблея. Генеральдық ассамблея жұмысының аралығында ұйымды ИСО кеңесі басқарады. ИСО кеңесіне жеті комитет бағынады: СТАКО (стан.удың ғылыми прициптерін зерттейтін комитет); ПЛАКО (техникалық бюро); КАСКО (сәйкестікті бағалау комитеті); ДЭФКО (дамушы елдерге көмек көрсету комитеті); КОПОЛКО (тұтынушылардың құқығын қорғау комитет) және РЕМКО (стандарттық үлгілер комитеті). Халықаралық стан.ң жобалары техникалық комитеттерде дайындалады. ИСО ұйымының стан.тын кешендері өте ауқымды алады: өнім сапасын қамтамасыз ету жүйелері, машина жасау, химия, метал емес материалдар, денсаулық қорғау мен медицина, қоршаған ортаны қорғау... және т.б. Ал электротехника, электроника және радиотехника Халықаралық электротехникалық комиссияның құзырында (МЭК). Ақпараттық технологиялар, микропроцессорлық технология, сертификация мәселелері ИСО МЭК ұйымдарының біріккен жұмыстары. Халықаралық ИСО стандарттары міндетті емес, брақ әрбір мем.т түгел, бөлік б.ша қолдануына не.се қолданбауына болады. Брақ өз өнімдерінің бәсекелестігін әлемдік нарықта қолдау үшін, бұл стан.ды қолдануға мәжбүр.

МЭК 1906 жылы құрылған. Штаб квартирасы Женевада, жұмыстық тілдер орыс, ағылшын, француз. Жоғарғы ұйымы – Кеңес. Негізгі үлестіруші ұйым Әрекет комитеті, құрамына бағыт беретін, кеңес беруші комитеттер кіреді: АКОС, АСЕТ, КГЭМС, КГИТ және өлшемдерді үйлестіруші жұмыстық группа. МЭК ұйымының негізгі мақсаттары ИСО ұйымының мақсаттарымен бірдей, брақ келесі салаларда: электротехникалық өндірісте, электрондық машина жасау өндірісінде, ядролық приборлар жасауда, лазнрлік техникада, байланыс құралдарында, авияция және космостық прибор жасауда, кеме жасау және теңіз навигациясында.

Бақылау сұрақтары:

1. Сәйкестік сертификаты ұғымына қай жылы өзгертулер енгізілген?

2. Сапа тізбегі деген не?

3. ИСО – 9000-да қандай мәселе қарастырылады?

4. Өнімді сәйкестендіру деген не?

5. ИСО – 14000-да қандай мәселе қозғалған?

24 – дәріс

Жоспар:

1. Дүниежүзілік сауда ұйымы

2. Европалықэкономикалық комиссия

БСҰ, ЕЭК әрекеттегі сертификаттау

Дүниежүзілік сауда ұйымы (ДСҰ) – мемлекеттер арасындағы сауданың ғаламдық ережелерімен айналысатын жалғыз халықаралық ұйым. Оның негізгі мақсаты – сауда тосқауылдары мен кемсітушіліктерді азайту арқылы сауда ағындарын барынша тиімді әрі еркін дәрежеге жеткізу, болжалдылық пен ашықтықты күшейту.

Дүниежүзілік сауда ұйымына мүше болу Қазақстанның экономикалық өрлеуі, жаңғыруы мен бәсеге жарамдылығы үшін маңызды. Қазақстан халықарылық стандарттарға сәйкес болуы және халықаралық сауда жүйесіне барынша қатысуы тиіс. ДСҰ-на мүшелік – бұл сонымен қатар Серіктестік және ынтымақтасу туралы келісімге (осы қатынастарды реттейтін негізгі келісім) және ЕО-тың Жаңа тәсіл директиваларына сәйкес Қазақстан мен Еуропалық одақ арасындағы экономикалық ынтымақтастықтың негізгі құрамдас бөлігі.

Қазақстан ДСҰ-на мүшесі болу туралы өтінішті 1996 жылы берді. Осы үрдісті басқару үшін Индустрия және сауда министрлігі жанынан Жұмыс тобы және Ведомствоаралық комиссия құрылды, сонымен қатар ДСҰ-на кіру жөніндегі Іс-шаралар жоспары бекітіліп, Сыртқы саудалық режим туралы меморандум әзірленген болатын.

Дүниежүзілік сауда ұйымына кіру ұлттық заңнама, қолданыстағы өнім стандарттары, техникалық регламенттер мен сәйкестілікті растау рәсімдерінің арасындағы үйлесімділікті күшейту жөніндегі шараларды қажет етеді. Бұл Саудадағы техникалық тосқауылдарға және Фитосанитарлық шараларға енгізілген. Осыған қол жеткізу үшін Қазақстан түрлі мақсаттарға бағытталған реттеудің бұрынғы жүйесін жаңа заңдар, түрлі өнім стандарттарын қабылдау арқылы сәйкестендіруі және сәйкестілікті растау рәсімдерін қайтадан қарастыруы тиіс.

1999 жылы бекітілген Қазақстанмен Серіктесу және ынтымақтасу туралы келісімге сәйкес Еуропалық одақ экономикалық реформаларды күшейту жөнінде біршама жобалар мен тығыз экономикалық байланыстарға бастамашылық жасады. Осы жоба ДСҰ-ның және ЕО-тың айрықшалықты талаптарына сәйкес болу үшін Қазақстанға құқықтық әрі техникалық көмекті қамтамасыз ету үшін әзірленді. Бұл өнім стандарттары мен сәйкестілікті растау рәсімдері бойынша ынтымақтастықты және оны іске асыру жөніндегі шаралардың күшейтілуін көздейді.

Жобаның негізгі серіктесі – Индустрия және сауда министрлігі, Техникалық реттеу және метрология жөніндегі комитет. Жоба командасы сонымен қатар Қазақстандық Стандарттау және сертификаттау институтымен және оның Ақпараттық орталығымен тығыз жұмыс істейді. Жоба осы тараптардың стратегиялық қажеттіліктеріне жауап беру үшін және барлық жұмысты нақты ұйымдастырып, олардың талаптарына сәйкес жүргізілуі үшін іске асырылатындығын атап өту абзал.

Осы жұмыстың негізгі мақсаттары, бұл:

Техникалық реттеу және стандарттау жөніндегі осы заңнамалық ортаны ДСҰ-ның СТТ келісіміне және ЕЭҚ-ның тиісті заңнамасына сәйкес келтіру.

Техникалық реттеу және метрология жөніндегі комитеттің, Қазақстандық Стандарттау институтының, ДСҰ Департаменті қызметкерлерінің кәсіби тәжірибесін жақсарту және Техникалық реттеу және метрология жөніндегі комитеттің Ақпараттық орталығы мүмкіндіктерін арттыру.

Қазақстандық және Еуропалық Стандарттау, аккредитациялау, метрология жөніндегі органдар арасындағы кооперацияны күшейту.

Осы мақсаттарға жету үшін, жоба батыл шаралар орындауда, ол:

Заң жобаларын әзірлеу жөніндегі ведомствоаралық жұмыс топтарын қолдау арқылы заңнаманың үйлесімділігін күшейту, қолда бар қосымша 34 заңдар бойфнша түсініктемелерді қамтамасыз ету, 150 өнім стандарттарын қамтамасыз ету және 600 техникалық стандарттарына шолу жасау.

Адам ресурстарын дамыту және техникалық регламенттерді, стандарттауды, аккредитациялауды құру рәсімдері бойынша оқыту және нарықты бақылау арқылы әлуетті арттыру, Техникалық реттеу және метрология жөніндегі комитеті Стандарттау және сертификаттау институтының Ақпараттық орталығы (МемСтандарт) үшін тренингтер мен құрал-жабдықты қамтамасыз ету.

Ақпараттық кампаниялар мен БАҚ үшін нақты тұжырымдалған жолдаулар арқылы ДСҰ-ның мәселелері жөніндегі ақпараттылықты арттыру.

Тестілер мен сертификаттарды өзара мойындаудан пайда алу үшін стандарттау және аккредитациялау жөніндегі халықаралық ұйымдардың жекелеген топтарына Қазақстанның қатысуын және мүшелігін күшейту, Салалық жұмыс топтарға ықпал ету және ақпаратпен алмасу.

БҰҰ Еуропалық экономикалық комиссиясы- БҰҰ экономикалық және әлеуметтік кеңесінің (ЭКОСОС ООН) органы. Ол бастапқыда 1947 жылы соғыстан зардап шеккен елдерге көмек көрсету үшін уақытша мекеме ретінде құрылды. Бірақ 1951 жылы БҰҰ экономикалық және әлеуметтік кеңесі еуропалық экономикалық комиссиясының БҰҰ шеңберінде экономикалық ынтымақтастықты дамытудағы негізгі бағыттарын айқындап, оның өкілдігін ұзарту туралы шешім қабылдады.

Ол өзінің механикалық көліктер (транспорт) қауіпсіздігі талаптарын стандарттау төңірегіндегі қызметтерімен кең танымал. БҰҰ ЕЭК ережелері (олар 80 - нан асады) халықаралық стандарттар статусы және отандық жүйелерінің нормативтік базасы.

БҰҰ ЕЭК ұйымы ИСО - мен бірге басқару, сауда және транспорттағы деректерді электронды алмастыру жөніндегі әсбебап ережелерге халықаралық стандарттар әзірледі. Оның соңғы әзірлемесі халық тұтынатын тауарлар төңірегіндегі сиыр және шошқа еттерінің стандарттары.

Еуропалық экономикалық комиссияға (ЕЭК) мүше - елдерден (олар шамамен 40) басқа, оның жұмыстарына бақылаушылар немесе кеңес берушілер ретінде БҰҰ мүше - елдердің кез келгені қатыса алады.

Стандарттау төңірегінде БҰҰ ЕЭК басты міндеті - үкіметтік деңгейде стандарттау бойынша саясаттың басты бағыттарын әзірлеу және сол салада басымдылықтарды айқындау.

БҰҰ ЕЭК ұйымы ИСО, МЭК және басқа халықаралық ұйымдармен өзара іс- әрекеттер етумен осы саладағы басымдылықтарды анықтайтын «Стандарттау бойынша БҰҰ ЕЭК тізімдерін» басып шығарады. Бұл басылымның мақсаты - ЕЭК мүше - елдері үкіметтеріне ұлттық стандарттаудағы туындап тұрған мәселелерді шешуге көмеутесу және де басты салалардағы халықаралық стандарттауды жеделдету мен стандарттар мәселелерімен айналысатын барлық елдер күштерін үйлестіру.

Осыларға байланысты БҰҰ ЕЭК ұйымы мыналарды қажет санайды:

- халықаралық стандарттар енгізуге ықпал ету;

- бірыңғай терминологияларды пайдалану;

- халықаралық стандарттар негізінде саудадағы техникалық кедергілерді жою;

- бәрі бір өнім (көрсетілетін қызмет) халықаралық стандарттарын әзірлейтін ұйымдар (мекемелер) арасында тығыз байланыстар орнату;

- халықаралық және аймақтық стандарттарды толық немесе ЕЭК сарапшылары ұйғарымымен енгізуді жеделдететін жеке элементтері бойынша унификаттау.

Үкіметтерге халықаралық деңгейде ұсынылады:

- халықаралық стандарттау жөнінде іс - әрекеттердің белгілі бір принциптерін сақтау бойынша шаралар қолдану;

- жаңа стандарттар жасауда мүмкіндігіне қарай халықаралық деңгейден аймақтыққа бару керектігі бар стандарттар төңірегіндегі ақпараттарды жұмыс бастамас бұрын жинау мен талдау қажеттігі. Егер бұл аймақтық қажеттілікті өзінің ерекшелігіне қарай қанағаттандыра алмайтын болса, онда бұлай жасалмайды.

ЕЭК негізгі жұмыс органы - стандарттау саласындағы саясат мәселелері бойынша жұмыс топтарымен қатар стандарттау, сертификаттау және сапада болатын мәселелермен басқа мынандай органдар (негізгі және көмекші) айналысады: көліктерді жаңарту бойынша БҰҰ ЕЭК ережесін жасайтын көлік жөніндегі комиссия; ауыл шаруашылығы (ауыл шаруашылығы өнімдерін стандарттау мен сертификаттау) жөніндегі комитет; орман (орман өнімдерін стандарттау, сапасын бақылау, сертификаттау) жөніндегі комитет; тұрғылықты пунктер (құрылыс өнімдері сапасының бірыңғай нормасы туралы келісім) жөніндегі комитет, көмір (көмір жіктелуі халықаралық жүйелері) жөніндегі жұмыс топтары және басқалары.

БҰҰ ЕЭК стандарттарды үйлестіру жөніндегі өзінің ұсынымдарында бұл процестін тиімділігіне әсер ететін келесідей принциптік маңызды кездерді белгілейді: стандарттаумен айналысатын органдар жұмыс жоспарларын құрастыруда ескеруі қажет болатын халықаралық экономикалық және ғылыми-техникалық ынтымақтастықпен үйлестіру жөніндегі іс-әрекеттерді айқын байланыстырылуын; үйлестіру үшін нормативтік құжатты таңдау дұрыстығының рөлінің үлкндігін.

ЕЭК таңдаудың келесідей критерийлерін ұсынады:

- стандарттау нысаның өзара ауыстырымдылығы мен техникалық сыйысымдылығы деңгейін қамтамасыз ету дәрежесі мен оның ынтымақтастықтың экономикалық және техникалық тиімділігіне әсері;

- өнім сапасын сынау мен бақылау нәтижелерін өзара мойындау үшін стандарттың маңызы;

- стандарттың басқа нормативтік құжаттарға әсерінің дәрежесі;

- стандарттың саудадағы техникалық кедергіні шын жасайтын немесе жасай алатын қабілеті.

Сондай-ақ БҰҰ ЕЭК ұсынымдары халықаралық стандарттарды ұлттық стандарттауда пайдалану тәртіптеріне де қатысты: ұлттық стандартты әзірлеуде негіз ретінде халықаралық стандарттарды, ұлттық стандарттарды пайдалану дұрыс және басқа елдер ұлттық стандарттарына назар аудару. Ол кезде ұлттық стандарттар мәтіндерінде олардың халықаралық нормативтік құжаттарға сәйкестігі немесе ауытқулары туралы нұсқаулар беру көзделеді.

Ауытқулар сондай стандарттар нысандары болатын өнім (көрсетілетін қызмет) бойынша сауда келісіміне өте қолайлы жағдайлар жасауға дәлелді суреттелуі қажет.

Стандарттарды үйлестіру халықаралық стандарттар әзірлейтін ұйымдар жұмысына елдердің қатысуына ықпал етеді.

Стандарттарды үйлестіру бойынша белсенді іс-әрекеттер ТМД щеңберінде жүргізіледі.

Ұлттық стандарттарды үйлестіру дәрежесіне әсер ететін факторларға сыртқы саудаға ел экономикасы бағытының деңгейі, ішкі нарықтың сыйымдылығы жатады. Осыған байланысты, мысалы, Солтүстік Еуропа елдерінде ұлттық стандарттар фондының көп бөлігін «мұқабалық әдіспен» қабылданған халықаралық немесе тікелей қолданумен пайдалынатын нормативтік құжаттар құрайды, ал ұлттық стандарттар халықаралық стандарттармен көп көлемде үйлестірілген.

Батыс еуропалық мемлекеттердің ұлттық стандарттарының 70-80%-ы халықаралықтармен үйлестірілген. ТМД елдерінен, ресейде түрлі әдістермен ИСО стандарттарының 20% дейіні және МЭК стандарттарының 60% жуығы қабылданған. Қазақстан да осы бағытта жұмыстар атқаруда.

Бақылау сұрақтары:

1. ҚР ДСҰ қашан кірді?

2. ҚР үшін не береді?

3.ЕЭК негізгі жұмыс органы?

25 – дәріс

Жоспар:

1. Жалпы сипаттама;

2. ЕО-ның негізгі нормативтік-құқықтық актілері;

3. Маңызды қадам өндіруші.

ЕО сертификаттау

Еуропалық Одақ өнімдерін сертификаттау – Еуропалық Одақтар болып табылмайтын елдердің өндірушіенгізген кездеол өтежауапты жәнемаңызды аспектісіболып табылады. ЕОтүрлі мәдениеттер, менталитеттік, дәстүрі мен тарихы баротызға жуықелдіңсалалы холдинг болып табылады. Осындайәр түрліқоғам үшінсапастандарттарынбіріздендіру мақсатында, ол жоғары сапалыстандарттарды әзірлеуқажет болды, толықтұтынушы үшінбарлық қауіпсіздікталаптарына сай келеді.

Еуропалық Одақтыңнегізгінормативтік-құқықтық актілерЖаңа Ұстаным Директиваларыменүйлестірілген стандарттардыңсертификатталғанөнімдер үшінең қатаңталаптарберген, тиісінше, әлемдегіең жоғары көрсеткіштердің біріболып табылады жәнеберіледі.Сапабағалаупроцедурасының өзіөнімніңтүріне, оның Мақсаттықжәне техникалық құжаттаманыоғанкөлеміне қарай, процесінде пайдаланылатын, олардың әрқайсысы бірнешемодульдертұрады.Бұл модульдер, сондай-ақ араласболуы мүмкін.Бұл, мысалы, CEбелгісісияқтықұралының құныныңтуралыбір нәрсетүсіну маңыздыболып табылады.ОныңбағасымодульдербағалауТаңдалған модульнемесе араласбайланысты.

Тек Еуропалық Одақ басқа елдердің, сондай-ақ таңбалау CE оған сурет міндетті сертификаттауға жататын өнімдердің белгілі бір тізімі бар. Бұл тізімге енгізілген жоқ өнімдер үшін, сәйкестік декларациясын әзірлеуі тиіс. Еуропалық Одақ аумағына әкелінген өнімдер үшін кез келген рұқсат ЕО шеңберінде тек қана аккредитацияға ие зертханаларда өткізіледі сынақтар хаттамалары бойынша шығарылады.

ЕОсертификаты – Сіздіңбеделі бағасы

Ұлттық стандарттар, бұл толығымен ЕО Директиваларына, Еуропалық Одақтың бөлігі болып мемлекеттік болғандықтан, мүмкіндігі тану хаттамалар тәртібі стандарттарына сәйкес болады. Куәлік, қарапайым деп аталады мүмкін емес, оның қабылдау, өнім сапасын және, тиісінше, және өндірушінің беделін көрсетеді, себебі ол болып табылады.

Өндіру инспекциялық аудит: ЕО өнімдерін сертификаттау процесінде тағы бір маңызды ерекшелігі бар. Өнеркәсіптік секторын бағалау кезінде, ол (ЕО азық-түлік өнімдерін сертификаттау бойынша) талап етілетін, және көп жағдайда қолданылатын болуы мүмкін. Осы негізде, стандарттар ISO негізінде сапа менеджменті жүйесін болуы, қатты құжаттың өндіру және беру аудит табысты аяқтау үшін қатерін арттырады. Бағалау рәсімін өткеннен кейін, файлдың көшірмесі және техникалық куәлігі / декларация Өтініш бастап ЕО уәкілетті өкілі сақталады.

Маңызды қадамөндіруші–ЕОсертификатыналу
Еуропалық Одақэкспортқаөнімді сертификаттау

Украинаныңэкономикалық дамуыныңтаңдалғанеуропалықвекторыныңбайланыстыукраинөндіруші үшінбарған сайынөзекті міндетболып отыр.Алу үшінЕОсертификаты – қиынпроцедураны, бірақ ол өткен, өтініш ЕОсертификаттары мендекларацияларретіндеөз өнімдерінмаркетингүшін үлкенперспективаларЕуропадағы, сондай-ақ әлемнің көптеген елдеріндеғана емес,таныладыалады.

Мамандаркеңес беруДирективаGroupтіркеужақсы тәжірибеЕуропалық одақрұқсатжәне толықбарлық жұмыс«кілтке»сайкеледі.

Біздің компаниямен ынтымақтастық кепілдік береді:

· оңтайлы мерзімдері және ең ақылға қонымды бағасы;

· құзыретті кеңестер мен жедел есебін жүргізу;

· құпиялылық және сіздің құжаттама одан әрі техникалық қолдау.

Бақылау сұрақтары:

1. ЕО сертификаты деген не?

2. Өндіру инспекциялық аудиттің ерекшелігі?

3. Қандай кепілдік береді?

4. ЕО-тың жалпы қызметі қандай?

5. ЕО сертификатын алу не үшін қажет?

26 – дәріс

Жоспар:

1. Жалпы ережелер;

2. Тараптар;

3. Қолдану туралы келісім.

ТМД сертификаттау

1994 жылғы 15 сәуiрдегi Еркiн сауда аймағын құру туралы келiсiмнің, 1999 жылғы 2 сәуiрдегi Келiсiмге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы хаттаманың ережелерiн және ТМД үкiметтерiнiң басшылары кеңесінің 1999 жылғы 4 маусымдағы ТМД мемлекеттерінің басшылары кеңесінің 1999 жылғы 2 сәуiрдегi Еркiн сауда аймағын қалыптастыру бойынша шешiмiн орындау жөнiндегi жұмыстардың негiзгi бағыттары туралы шешiмiн, 2000 жылғы 20 маусымдағы Еркiн сауда аймағындағы техникалық кедергiлер жөніндегi келiсiмдi, сондай-ақ Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығы шеңберiнде жасалған өзге де тиiстi халықаралық шарттарды басшылыққа ала отырып,

1998 жылғы 6 наурыздағы Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің жалпы аграрлық рыногы туралы келiсімдi дамытуда.

Тараптардың халықаралық құқықтары мен ұлттық заңдарының жалпы танымалы нормаларына сүйене отырып, өзара тиiмдi сауда-экономикалық қатынастарды одан әрi кеңейтуге ұмтыла отырып, ТМД-ға қатысушы мемлекеттерде қабылданған адам өмiрi мен денсаулығын қорғауға, фитосанитариялық жағдайды жақсартуға және қоршаған ортаны қорғауға жәрдемдесетiн шаралардың өзектiлiгiн тани отырып, төмендегілер туралы келiстi:

· Тараптардың кедендiк аумақтарына әкелінетін тауарларға қатысты техникалық, медициналық, фармацевтикалық, санитарлық, ветеринарлық және фитосанитариялық нормаларды, ережелер мен талаптарды (бұдан әрі - талаптар) қолдану тауарлар әкелiнген кезде бұзушылықтарды анықтауға, алдын алуға және болдырмауға бағытталған нормалар мен ережелердің жиынтығын қамтиды.

· Тараптар тараптардың кедендiк аумақтарына әкелiнетiн тауарларға қатысты талаптардың қолданылуы үшiн мемлекеттік бақылауды (қадағалауды) жүзеге асыруды Тараптардың ұлттық заңдарына сәйкес белгiленген министрлiктерi мен ведомстволарына (бұдан әрi - уәкiлеттi органдар) жүктейдi.

· Талаптарды қолдану тәртiбi бiр Тараптар аумақтарында өндiрiлген және екінші Тараптардың кедендiк аумақтарына әкелiнуге арналған тауарларға қолданылады.

Өнімдердi сертификаттау бойынша қызмет Тараптардың ұлттық заңдарына және осы Жалпы талаптарға сәйкес жүзеге асырылады. Мiндетті сертификаттауға жататын тауарлар тiзбесiн әрбiр Тарап өзiнiң ұлттық заңдарына сәйкес айқындайды.

Өнiмдердi мiндеттi сертификаттау кезiнде пайдаланылатын нормативтік құжаттар техникалық регламенттерден, мемлекетаралық немесе ұлттық стандарттардан, қоршаған ортаның қауiпсiздiгi мен оны қорғау жөнiндегi санитарлық, ветеринарлық және фитосанитариялық нормалар мен талаптардан және өнiмдерге мiндеттi талаптарды белгілейтін Тараптардың заңдарына сәйкес өзге де құжаттардан тұрады.

Өнiмдердi сертификаттауды және оның сынақтарын өздерiнің тiркелу аясы шегiнде Тараптар аумақтарында белгiленген тәртiппен тiркелген сертификаттау жөнiндегi органдар мен сынақ зертханалары (орталықтары) жүргiзедi. Сертификаттау жөнiндегi тiркелген органдар мен сынақ зертханаларының тiзiлiмi басқа Тараптар мемлекеттерi үшiн қол жетiмдi болуға тиiс.

Өнiмдердi сертификаттау жөнiндегі жұмыстардың нәтижелерiн танудың ережесi Стандарттау, метрология және сертификаттау жөнiндегi мемлекетаралық кеңестің 1993 жылғы 20 қазандағы мәжілiсiнде қабылданған Сертификаттау жөнiндегi жұмыстардың нәтижелерiн танудың тәртiбiмен, N 4-93 хаттама, Кеңестің 1995 жылғы 12 қазандағы мәжiлiсiнде қабылданған б-тармағының өзгерiстерiмен, N 8-95 хаттама және Тараптар арасындағы осы саладағы екi жақты келiсiмдермен реттеледі.

Сертификаттау төңірегінде, сертификаттау бойынша 21 құжаты бар (тағамдық өнімдер мен шикізаттар, ойыншықтар, асханалық құралдар, темекі, шай, байланыс құралдары және басқалары) басты өнімдер мен көрсетілетін қызметтер топтарына бірегей тәртіп қойылған мемлекетаралық нормативтік құжаттар тізімі қабылданады. Тізімге туризм, техникалық қызмет көрсету, автокөліктерді жөндеу мен техникалық қызмет көрсету, қонақжай сервисі және басқа көрсетілетін қызметтер құжаттары кіргізілді. Құжаттардың жартысын әзірлеу |Ресейге тапсырылды.

ТМД шеңберінде «Сертификаттау нәтижелерін өзара мойындау туралы Келісім» іске асырылуда. Бірақ, бұл төңіректе көптеген ведомствовалық сертификаттау жүйелері ережелерінде алшақтықтардан туындайтын мәселелер бар.

Мысалы, қиындық тудыратын мәселелердің бірі, Ресей тауарларды маркілеуде жүретін сәйкесиік сертификатын сәйкестік белгіге ауыстыруға көшетінінде.

МД аясында «Сертификаттау нәтижелерін өзара мойындауға Келісім» қолданылады. Бірақ бұл салада ережелердің қайшы келуімен байланысты мәселелер бар. 1998ж. аккредиттеуге қатысты құжатқа қол қойылды. Аккредиттеу саласындағы көпжақты ынтымақтастық туралы хаттамаға Украинадан басқа ТМД мемлекеттерінің барлығы қол қойды.

ХЭК және СЕН-мен ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды.

Бірыңғай ережелер және сәйкестіктің бірыңғай белгісіне өту ауыр болып шықты және әзірше мүмкін емес болды.

МАК-те ТМД елдері үшін еуропалық стандарттарды мемлекетаралық стандарттар ретінде тікелей қолдану шарттары туралы мәселе қарастырылды. Сонымен бірге келесі ережелер сақталуы тиіс:

-ТМД стандарты қай еуропалық стандартқа сәйкес екені көрсетілуі қажет;

- құжатты кез келген тәсілмен қайта жаңғырту СЕН-нің келісімімен ғана жасалуға тиісті екенін көрсету қажет;

-еуронормаларға қайшы келетін ТМД елдерінің барлық ұлттық стандарттары қолданыстан алынып тасталуы тиіс.

-еуронорманы тікелей қолдану болып табылатын стандарттардың барлық көшірмелері міндетті түрде СЕН-ге жіберілуі қажет.

Бақылау сұрақтары:

1. ТМДқатысушы мемлекеттердің жалпы аграрлық рыногы туралы келiсімдi дамытуды қай жылы қабылдады?

2. ИСО кеңесі МАК-ті ТМД елдерінде стандарттау бойынша аймақтық ұйым деп қашан таныды?

3. Аккредиттеуге қатысты құжатқа қай жылы қол қойылды?

4. Мемлекетаралық стандарттаудың негізгі мақсаттары?

5. ТМД аясындағы СМС қай жылдан бері қолданыста?

27 – дәріс

Жоспар:

1. РФ сертификаттау жүйесі;

2. Қолданылу саласы;

3. Қызметі.

РФ сертификаттаудың практикасы

Ресейде сертификацияның ұлттық жүйесін құру үшін арналған нормативті және техникалық база үйлестірілуі сертификация заңдылығы тұтынушы құқығын қорғаудың міндетті процедурасы ретінде 1992 жылы Ресей федерациясының “Тұтынушы құқығын қорғаушешіміндегі” іске қосылады.1922 жылы 1 мамырдан баста ГОСТ міндетті сертификация жүйесі іске қосылды.

Ресей Федерациясындағы өнім сертификациясы ал бұған дейінгі КСРО-да, ЦК КПСС және КСРО министерлер кеңесін орнатудан соң 1979 жылы дами бастады. ГОСТ стандартқа министрлік және ведмоствамен бірігіп өндірістік-тұрмыстық белгідегі өнімнің ма&

Предыдущая 1 2 3 4 5 6 7 89Следующая