ПОЗНАВАТЕЛЬНОЕ

Оси и плоскости тела человека - Тело человека состоит из определенных топографических частей и участков, в которых расположены органы, мышцы, сосуды, нервы и т.д.

Отёска стен и прирубка косяков - Когда на доме не достаёт окон и дверей, красивое высокое крыльцо ещё только в воображении, приходится подниматься с улицы в дом по трапу.

Дифференциальные уравнения второго порядка (модель рынка с прогнозируемыми ценами) - В простых моделях рынка спрос и предложение обычно полагают зависящими только от текущей цены на товар.

Иммунитет тежейтін препараттар сипаттамасы. 5 страница

Предыдущая 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121314 15 16 17 18 Следующая

Тозаңды аллергендермен егуді сол аллергенді беретін өсімдіктердің гүлденуіне дейін жүргізеді.

Иммунотерапияның нәтижесін 5 баллдық өлшеммен бағалайды: өте жақсы (5) нәтиже - емдеу біткенде ешқандай шағым жоқ, аурудың көріністері толық жоғалған. Жақсы (4) - симптомдары 50%-ға, науқастың шағымдары 2-3 есе азайған, IgG анық көбейген. Науқаста симптомдық ем алып, жұмыс істеуге қабілеті болады. Баға (3) қойғанда, аурудың шағымдары шамалы ғана азайған, иммунологиялық көрінісі және сезімталдығы өзгермеген.

Баға (2) – ешқандай өзгеріс болмаған;

Баға (1) – жаңа шағымдары бар, ауру қозған, иммунологиялық көрсеткіштері төмендеген.

Гипосенсибилизацияны дұрыс жүргізу 80% жақсы нәтиже береді.

Таблетка-аллергендер (оральды әдіс) ішекті белсендіріп, жалпы денеге әсер етеді. Тіл астына берілетін антигендер бар. Балаларға арналған антигенді “глицал” дейді. Шетелде бактериальды вакцинамен (“Бронхо-Ваксон” ) оральды жолмен 1 ай бойы емдейді.

Аллерген қантқа тамызылы, ауыз қуысында сорылғанда бадамша бездеріне сіңеді.

Респираторлы аллергоздардың нәтижелі емі аллергенді аэрозольды әдіспен кіргізу. Дымқыл аэрозольдарды РДЖ-4 м, АИ-1 аппараттарымен кіргізеді. Құрғақ аэрозольдарды тыныс жолдарының төменгі жолдарына беру үшін инсуфлятор жүйесін (А.И. Герасимов) және спинкалер (Югославия) қолданады. Мұрын қуысына ингалятор (Фай шонс, Англия) пайдалы. Кейбір дәрілерді аэрозольды баллондармен (бенламетазон, беротек) кіргізеді. Дәрілер тыныс алу жолдарына жақсы әсер етеді, асқазанмен салыстырғанда денеге 20 есе жылдам сіңеді.

Аллергеннің тыныс алу жолына түсуі жергілікті гипосенсибилизацияға әкеледі, фагоцитозды белсендіреді, өкпе иммуногенезі де белсенеді. Антигендер аймақтық лимфа түйіндеріне кіріп, аллергенге қарсы антиденелер құрылады. Иммуноглобуллин А тыныс алу жолдарындағы қабынуды болдырмайды, ал IgG қабынуды жояды. Жалпы иммунды реакция да белсенеді. Т-супрессорлар белсеніп, Т-лимфоциттердің бокалша клеткаларына әсері азайып шырышты секрет пен гистаминнің шығуы тоқтайды. Антигендер көлемі 30-50 мкм болса мұрынның шырышты қабығында шөгеді, 5-15 мкм - бронхтарға жетеді. Ингаляцияны күн сайын, кейде күніне 2 рет жүргізеді.

Ринитті емдеу үшін дозатор РДЖ-4 м, жұтқыншақ пен ірі бронхтар үшін АИ-1, ПАИ-2, альвеолалар мен кіші бронхтар үшін TUR-USI-50 қолданылады. Гипосенсибилизацияны 1 жыл өткен соң ғана қайталайды. 3 курс ем өткен соң 2-3 жылға үзіліс істейді. Емнің жақсы болмауы аллергенді дұрыс анықтай алмауға немесе науқаста қосымша ауру болуына байланысты.

Аллергиялық ринитте – аллергенді мұрын ішіне, ларингит пен трахеитте-ауыз қуысына, конъюнктивитте - көзге, отитте – құлаққа, бронх демікпесінде – бронхтарға жібереді.

IV тарау. АЛЛЕРГОЗДАР

32. Поллиноздар

Этиологиясы - өсімдіктердің тозаңдары. Тозаңдар желмен ұрықтанатын өсімдіктердің, жеңіл жақсы ұшатын, көлемі 35 мк-нан төмен, еркектік жыныс клеткаларына жатады. Сонымен бірге олардың аллергендік қасиеті болуы керек. Қазақстанда – поллинозды жусан, Краснодарда-амброзия, Түркменияда-кокия, Киевте-астық тұқымдастар (мятлик, тимофеевка) тозаңдары шақырады. Аллерголог дәрігерлер айсайын қандай өсімдіктер гүлденетінін білуі керек. Қазақстанның оңтүстігінде және оңтүстік-шығыс аудандарында өсімдіктердің гүлденуі үш маусым өтеді. Мәскеуде 4 рет гүлденеді. Өсімдіктердің 50 шақтысы тозаң шашады. Ағаштардың гүлденуі-наурыз-сәуір айы, бұл кезде поллинозбен ауыру көп емес. Екінші рет-мамыр-маусым, бұл кезде астық тұқымдастар гүлденеді, аурулар көбейеді. Үшінші мезгіл-шілдеден қыркүйектің аяғына дейін, бұл арам шөптердің гүлденуінен, поллиноз тым көп болады.

Тозаңның дәні мұрынның шырышты қабығы арқылы 30 секөндте кіреді. Поллинозбен ауыру үшін тәулігіне кісі 500 дәнмен дем алуы керек. Тозаңның аллергиялық қасиеті оның антигендерінің санына байланысты. Мысалы, амброзияның 10 антигені бар. Аллергиялық қасиеті антигеннің құрамындағы белокқа және молекулалық салмағына байланысты. Тозаңдардың молекулалық салмағы жоғары болса, аллергиялық қасиеті де жоғары.

АҚШ-та елдің 15%-ы, Австралияда-10%-ы, Ставропольде-25%-ы поллинозбен ауырады.

Поллиноздар-атопиялық, жедел аллергиялық реакциямен жүретін ауру. Аллергиялық реакция реагин генезді нысана клеткаларының 1-деңгейінде шырышты қабықтың мес клеткаларымен жүреді. Гистамин өте көп бөлінетіндіктен, аз ғана антиген өте күшті реакция дамытады. Поллинозға бейімділік беретін факторларға мұрындағы IgA- ның азаюы, мукоцилиардты клиренстің бұзылуы, макрофаг пен нейтрофильдердің белсенділігінің төмендеуі жатады. Патогенезінде қанда IgE көбейіп, Т-супрессорлар деңгейінің азаюы байқалады. Иммуноглобулин Е көбейген ауруларда HLA жүйесінің В2, В7, В12 гаплотиптері жиі кездеседі.

Аллергеннің әсерінен арнайы иммуноглобулин Е мес клеткаларымен байланысып, кальций иондарының қатысуынан мес клеткалары дегранулацияға ұшырайды. Реакция жүрген жерге эозинофильдер жиналып, оларда медиаторлар шығарады. Осының бәрінің әсерінен аллергиялық реакция және қабыну дамиды.

Поллиноздың қозуы псевдоаллергенмен (қаланың ластанған ауасымен) жүруі мүмкін. Бұл жағдайда реакцияның иммунологиялық I-фазасы жоқ. Патофизиологиялық III-фазасын реактивтілігі өзгерген бета-2-адреналиндік, Н2-және Н1- гистамин рецепторлары, М-холин рецепторлары шақырады. Поллиноздың (6-12 сағаттан кейін) кеш дамитын реакциялары мес клеткаларының секреттерінің аллергиялық реакцияның клеткалық түріне демеу беруіне (хемотаксистік фактор) байланысты. Егер поллиноз реакциялары иммунды комплекстік түрімен жүрсе, иммунотерапия нәтиже бермейді.

Поллиноздардың клиникасы қатаң кезеңдермен жүреді. Өсімдіктер гүлденгенде ауру қозып, ұзақ ремиссиямен ауысады. Аурудың клиникасы жылдың бір мезгілінде пайда болып, жоғалып отырады. Кейде науқаста созылғанда басқа аллергендерге (тұрмыстық, бактериальды) гиперсезімталдық дамып, ауру созыла береді. Балаларға (44%-ы) тағам (жаңғақ, алма, сұлы) және тұрмыстық аллергендеріне гиперсезімталдық қосылады. Көбінесе бірінші тұрмыстық алллергия дамып, оған поллиноз қосылады.

Поллинозбен ауыратындардың 70%-ынде көптеген аллергендерге полисенсибилизация болады. Поллинозбен балаларда ұлдар, үлкендерде әйелдер жиі ауырады. Жазды күні, күзде туған балаларда поллиноз жиі кездеседі. Поллинозда тұқым қуалаушылық 65% науқастарда кездеседі.

Науқастардың 95%-ында – ринит. Мұрын қуысы ісініп, тарылған, төменгі және орталық кеуілжірі ісінген, мұрын қуысына көп шырышты сұйық жиналып ағады. Мұрын – жұтқыншақтың патологиясы - 15%, көмей - 10%, орталық отит - 8% кездеседі. Көптеген науқастарда мұрынның негізгі функциялары (тыныс алу, шығару) бұзылады. Олар ремиссия кезінде де кездеседі. Мұрынның қосалқы қуыстарында, (әсіресе үстіңгі жақ), өзгерістер пайда болады. Көбінесе қабырғалары ісінген гайморит анықталады, арнайы емнің керегі болмайды. Науқастардың 90%-ында коньюнктивасы қызарып, жас ағады. Кейде қабыну мүйізгек қабыққа өтіп, увеит дамып, көз көруі нашарлайды.

Поллиноздың ауыр асқынуларына көз жүйкесінің зақымдануы жатады. Поллиноз 2-3 жылға созылғанда бронх демікпесіне ұшырауы кездеседі. Далада жұмыс істеп өсімдіктермен жанасулық жиі болатын науқастарда аллергиялық дерматит, есек жемі, Квинке ісігі дамуы мүмкін.

Балаларда астено-вегетативтік синдром жиі болады. Сөйтіп, поллинозда көптеген мүшелердің функциялары өзгереді. Кейде аллергиялық қабыну жүректе, бауырда, асқазан-ішекте кездеседі.

Поллиноз диагностикасы аллергиялық анамнезді (туыстарында және өзінде алллергия бар ма), ауру дамуы өсімдіктердің гүлденуіне байланысты екенін, қосалқы аллергиялық ауру бар-жоғын, қай мүшенің зақымданғанын анықтаумен қойылады. Дұрыс жиналған анамнез 50% науқастарда оң.

Тері сенсибилизациясын анықтау үшін тозаң алллергендерімен скарификация сынамасын қояды. Прик-тест өте жиі қолданылады. Терііші сынамасы сирек қойылады, өйткені одан жалпы аллергиялық реакция дамуы мүмкін. Тері сынамалары 60%-дан артық ақпарат береді. Сынаманың диагностикалық бағалауы (+++) және (++++). Диагнозды анықтау үшін (өршіту) (коньюнктивалық, назальды, бронхиальды) тесттерді пайдалануға болады. Олар «шок» мүшелерінің сенсибилизациясын анықтайды. Әсіресе тері сынамасының оң көрсеткіші өршіту тестерімен корреляция береді.

Ауру қозған кезде қанда, түкірікте, мұрынның жалқаяғында, конъюнктивада эозинофильдердің саны көбейеді. Арнайы және жалпы иммуноглобулин Е радиоактивтік әдіспен анықталады. РАСТ және РИСТ әдістерінің арнайылығы жоғары. Басқа зерттеулер: Шелли тест (базофилдердің дегрануляциясы), лейкоциттерден гистаминнің бөліну феномені, басқа әдістердің көрсеткіштерін диагноз қоюға жеткілікті ақпарат бермегенде ғана, өте сирек қолданылады.

Аурудың қозған кезінде мұрын арқылы тыныс алуын қалпына келтіру үшін қан тамырларын тарылтатын, ұзақ әсерлі тамшыларды (нафтазин, санарин) мұрын қуысына тамызады немесе шашады. Мұрын тынысын эфедрин (3% ертіндісі), мезатон (0,5%), адреналин (0,1%) тез жақсартады, бірақ бұлар аз уақыт әсер етеді. Егерде гиперсекреция тым көбейсе, атропиннің 0,1% ертіндісін тамызады. Тамырларды тарылтатын тамшыларды 10 күннен артық пайдалануға болмайды. Өйткені шырышты қабықтың тамырларының атониясына әкеліп, олар ісініп, дегенерацияға ұшырайды. Шырышты қабықтың трофикасының өзгеруі сүйек ұлпасына дейін барғаны белгілі. Тамыр тарылтатын тамшылардың кері әсерлері: бас ауырады, ұйқы қашып, тахикардия пайда болады.

Тамшылардың емдік әсері 6 сағаттан аспайды. Емдеу тек 20-40% оң нәтиже береді.

Конъюнктивиттің симптомдық емдері: тамшы тамызу, дәрісі бар май жағу, конъюнктива немесе көз алмасы астына кортикостероидтерді инемен кіргізу. Көзді марганец 1:5000 ертіндісімен жуады. Цинк (0,25%) пен бор қышқылының (2%) қосындысын тамызады.

Адреналин (0,1%) немесе дикаин (0,05%) ертінділерін тамызғанда көздің ауырғаны басылады.

Гидрокортизон эмульсиясын (0,5%), гидрокортизон (0,5%) және преднизолон (0,5%) майын, дексаметазон (0,1%) тағайындайды. Ісік көбейгенде эпинефрин (0,1%), антозолин (0,5%) тамшыларын тамызады. Димедрол (0,2%) ертіндісін тамызады. Ауруларға қара көзілдірік киіп жүруді ұсынады.

Маусымды аллергиялық ринитте ультрадыбысты терапия (аппарат ЛОР-1а) жақсы көмектеседі. Емдеу курсы 10 рет, 5 минөттен, ток 880 кГц, интенсивтілігі-0,3 В/см кв. Мұрынның төменгі кеуілжірінің ультрадыбысты дезинтеграциясы науқастардың 82%-ын аурудан жазады (Мошкевич).

Ауруларды емдеу үшін топталған күн сәулесімен, жалпы денені және мұрын қуысын ультрадыбысты сәулеленуде қолданылады.

Поллинозбен ауырғандарды иглорефлексотерапиямен емдейді. Емдеу күн сайын, 10 сеанс өткізеді, 2 апта үзілістен кейін емді қайталайды. Егерде ем жеткіліксіз болса, 3 курс өткізеді. Емді II-тормозды түрімен жүргізеді. Бетте инь-тан, сы-бай, ин-сян нүктелерін таңдайды. Денеге жалпы әсер ететін нүктелер: хе-гу, вай-гуань, және басқалар. Маусымды аллергиялық ринитте рефлексотерапия оң нәтиже береді. (В.С. Мошкевич, 1992).

Патогенездік емдеу аурудың қозған және ремиссия кезінде де қолданылады. Ауру қозғанда 10-15 күн бойы антигистаминдік препараттар беріледі. Инталмен емделу жақсы, оны ремиссия кезінде аурудың профилактикасына тағайындайды.

Көздің аллергиялық қабынуында оптикром, мұрынның еміне-ломузол, тыныс алу жолдарының төменгі бөлімінің қабынуында –интал-5, асқазан-ішекке-налкром беріледі. Бұлармен емдеу ұзақ, ауру қозуы басылғанша жүргізіледі.

Кетотифен (задитен) жақсы нәтижелі (1 таблеткаден күніне 2 рет), анафилакцияға, гистаминге қарсы қасиеті бар. Кетатифен қозудың алдын алуға беріледі.

Басқа дәрілер көмектеспегенде картикостероидтер тағайындайды; олардың курсы қысқа, дозасы өте аз болуы керек. Кортикостероидтерді көзге (жергілікті) пайдалану орынды. Конъюнктивитте гидрокортизон тамшысын немесе майын қолданады. Аллергиялық ринитте және шөп қызбасында полькортолонның құрғақ немесе ылғалды-жылы аэрозолын тағайындайды. Кортикостероид пен бекламетазон және бекотид қосылған поллинозды емдейтін аэрозольды баллондар бар. Ремиссия кезінде әртүрлі иммуноглобулиндер (аллергоглобулин) жақсы көмектеседі.

Поллиноздың өзі жазылып кетуі жоққа тән. Керісінше ауру дамып басқа мүшелерді зақымдайды. Кейде жыл бойы, әсіресе балаларда (60%), үзіліссіз жүреді.

Спецификалық аллергендермен емдеу тек аллергологиялық кабинетте және ауруханада жүргізіледі. Оны ремиссия кезінде, қыстыгүні өткізеді. Ерте жүргізілген иммунотерапия 75-80% науқастарға (балалар мен үлкендерге) көмектеседі. Емделмегендердің 70%-ында 5 жыл өткенде шөп демікпесі дамиды, емделгендерде-2%. (Н.Д. Беклемишев).

Антигенмен емдеу алдында иглорефлексотерапия өткізіледі.

Антигенді аэрозольмен беру ринитте, конъюнктивитте, шөп демікпесінде жақсы көмек береді.

Кейінгі кезде тозаңды аллергендерді емдеуге ұзақ уақыт әсер ететін алпирал және аллергендік қасиеті аз аллергоид қолданылуда.

Егерде поллиноз және тұрмыстық, бактериальдық (грибтік) аллергоздармен қосынды түрде жүрсе, әуелі поллинозды емдеп, содан кейін басқа аллергоздарды емдеу жөн. Мұндай емдеу асқынуды азайтып, емдеу нәтижесін жақсартады.

Профилактикасы. Поллинозбен ауыратындар жаздыгүні паркке, далаға бармау керек, үйде гүлденетін өсімдіктер өсірмейді, фитопрепараттарды қолданбайды, тозаңдары аллергия беретін азықты (сұлы, бидай, арпа, халва, бал) пайдаланбайды. Ауру қозған кезде аллерген болатын тағамды ішіп-жемейді. Үйде терезені жауып, еденге су сеуіп, ауаны ылғалдатып, респиратор қолданады.

33. ТАҒАМДЫҚ АЛЛЕРГИЯ

Тағамды көтере алмауды 4 топқа бөлуге болады:

1) Асқорыту жолының аурулары (қабыну, дистрофиялық, функциональды, дисбактериоз);

2) Асқорыту жолының энзимопатиясы (туа және жүре пайда болған);

3) Психогендік және дәмнің бұзылу факторлары (әркімнің жеке дағдысына байланысты);

4) Тағам аллергиясы (біріншілік, екіншілік).

Тағам аллергиясында аллерген азық-түлік (тамақтық заттар) немесе асқорыту процесінде бөлінген заттар қанға өтіп, ондағы немесе ұлпадағы антиденелермен қарым-қатынасқа түседі. Сенсибилизация асқазан-ішек жолы арқылы дамиды. Консерванттарға және тағам қоспаларына сенсибилизация дамыса, алиментарлық аллергияға жатқызады.

Тағам аллергиясы жержүзінде өте жиі кездеседі. Көбінесе оны нутритивті аллергия деп атайды. Тағам аллергиясымен жасанды тамақтанатын балалар жиі ауырады. Тағам көтере алмаудың тек 25%-ы ғана иммунологиялық механизммен байланысты. Тағам аллергиясы барлық аллергиялық аурулардың 5-30%-ы арасында. Балалардың аллергиялық ауруларының 47%-ы тағам алллергиясына келеді. Тыныс алу жолдарының алллергиялық ауруларының 20%-ы тағам аллергиясына байланысты.

Асқорыту жолының әртүрлі өзгерістері (анатомиялық, физиологиялық, иммунологиялық) тағамды қорытуды, оның сіңуін бұзады. Тамақтануда белоктың көп болуы, тамақ өндірісінде консерванттарды, бояуларды қолдану, улы химикаттардың айналамызда көбейіп, азық-түлікке түсуі, гельминтоздар тағам аллергиясын дамытатын факторлар болады. Балаларда аллергиялық аурулардың көбеюі ішек-бауыр кедергісінің тағам аллергендерінің өтуіне ашық болуына байланысты.

Үлкендерде тағам аллергиясы іштің созылмалы аурулары сияқты көрініспен жүреді. Тағам аллергендері: жануарлер мен өсімдіктердің белоктары (сүт, ет, балық, дәнді дақылдар). Кейде аллергия беретіндер-цитрусты жемістер (жаңғақ, бал, какао, шоколад).

Кейбір балық псевдоаллергені - гистамин шығарып, патологиялық реакция шақырады. Балаларға сиыр сүті аллергиялық реакция береді. Ең күшті сут аллергені бета-лактоглобулин, суда ериді, 10 мин қайнатқанда антигендік қасиетін жояды. Науқастардың 45%-ында бета-лактоглобулинге сенсибилизациясы бары анықталған. Сүттің екінші антигені - казеин, қайнатқанда өзгермейді. Казеинге науқастардың 30%-ының сенсибилизациясы бар. Сондықтан сиыр сүтін аллергия бермейтін ешкі сүтімен ауыстырады.

Жұмыртқаның антигендері - овальбумин, овамукоид, қайнатқанда антигендігі азаяды. Жұмыртқаның сарыуызындағы антиген-вителлин, термолабильді.

Балықтардың ішінде аллергия беретіндер - көксерке, сазан, сайда, лақа балық, оларды қайнатқанда антигендік қасиеті төмендемейді.

Жануарлардың еттері аллергияны өте сирек береді. Балаларда аллергия бидайға, цитрусты жемістерге, үлкендерде-көкіністерге, жидектерге болатыны анықталған.

Тағам аллергиясы – тұқымқуалаушылыққа байланысты. Арнайы IgE-нің қандағы деңгейі мен HLA гаплотиптернің (В-8 және В-7) корреляциясы бар. Ұрықтың сенсибилизациясы экзоаллергендердің әсерінен дамиды. Эксудативті-катаральды диатездің аллергиялық түрінде шешесінің антигендері ұрықтың қанына түседі. Ұрықта иммуноглобулин-М құрылады. Ұрықта антиген-антидене реакциясы болмайды. Шешесінің антиденелері амниоткалық сұйыққа өтіп әртүрлі ортада айналымда жүреді.

Балаға аллергендер шешесінің сүтімен түскенде аллергиялық диатез дамиды. Мұндай балалардың организмі антигендер түскенде, антидене-реагиндерді көптеп шығарады.

Сүтке, астыққа балалар аллергиясы дамуы олардың организмінде ферменттердің жетіспеушілігіне байланысты. Кейін бала ержеткенде аллергия жоғалады.

Үлкендерде аллергияның дамуы арақ ішіп, ащы тағамдар жеуіне байланысты. Бұлар асқазан-ішек жолында қабынулар дамытып, аллергендердің сіңуін көбейтеді. Тағам аллергиясы тамақты көп ішкенде, тез және шикі өнімдерді жегенде дамиды, ішектен жақсы бөлшектенбеген антигендік қасиеті бар белоктар қанға өтіп кетеді. Бұған ішек ферменттерінің жеткіліксіздігі де ықпал жасайды. Аллергендер өзгермей бауыр фильтрінен өтіп кетсе, аллергия дамиды.

Іш қуысында аллергендер тым көп жиналса, құрылса, тағам алллергиясына әкеледі. Бұл жағдайлар балаға тамақты мөлшерден көп бергенде, үлкендердің жөнсіз, қалыпсыз тамақтануына байланысты болады. Иммуноглобулин А-ның жетіспеушілігіде тағам аллергиясына әкеледі. Тағам аллергиялық реакциясы үш түрімен жүреді. 1) жедел иммуноглобулин Е-мен байланысты; 2) баяу жүретін жоғарғы сезімталдықтың IV-түрімен; 3) айналымдағы иммунды комплекспен, III-түрімен. Жедел тағам аллергиясы науқастардың 30%-ында болады (30 мин-2 сағ арасында өтеді). Клиникалық көріністері кейде 12-24 сағат өткенде байқалады.

Аллергиялық реакцияның ауыр жүруіне қан сарысуындағы комплементтің азаюы; аллергиялық реакцияның медиаторларының (гистамин, серотонин) шығуы әсер етеді. Гистамин, серотониндер псевдоаллергендердің (суық, ультракүлгін сәулелену, физикалық жүктемемен) әсерімен де шығады. Тағам аллергиясы көбінесе жедел жоғары сезімталдықпен айналымдағы антиденелермен жүреді. Реакцияның ұзақтығы антиген түскеннен кейін 7-10 күнге созылады. Тағам аллергиясының тұрақты үш түрі бар:

1) гастро-интестинальды;

2) тері патологиясы;

3) дем алу жолының патологиясы.

Тағам аллергиясының клиникасы-қызба, қалтырау, ұшық, есекжем, Квинке ісігі, бронхоспазм, бас сақинасы, полиартралгиялар. Ішектің созылмалы ауруы болғанда ғана оның функциясының бұзылуы қосылады. Тағам аллергиясының ағымы тұрақты және циклді жүреді. Циклді түрінде аллерген-тағам бірде ауру шақырады, бірде ауру шақырмайды. Аллергиялық реакция 5-6 күнде бір рет пайда болады. Циклді түрінде сенсибилизацияның 3 фазасы және әрқайсысының 3 кезеңі бар. Бірінші кезеңінде қанда антиденелер пайда болып, лимфоциттерді сенсибилизациялайды. Бұл кезде клиникасы жоқ. Екінші және үшнші кезеңдерінде антиденелер максимум көбейеді. Тағаммен аллерген түспесе, 1-7 күн арасында жағдайы жақсарады. Егер аллерген бірнеше ай түспесе, аурудың барлық симптомдары жоғалып, тек сенсибилизация сақталып-толеранттылық дамиды. Тағам аллергиясының асқорыту жолындағы көріністері де әртүрлі: созылмалы гастрит, энтерит, панкреатит, өт шығу жолының және тоқ ішектің дискинезиясы, асқазанның жарасы, ауыз қуысында-стоматит, глоссит, хейлит. Тағам аллергиясында ащы және тоқ ішектің қабынуы жиі: іш ауырады, кебу, іші өтеді. Биопсия-аллергиялық қабыну (эозинофилия, мес торшаларының дегранулациясын, қанда IgE көбейген) анықтайды.

Балаларда тағам аллергиясы жасанды тағаммен ерте тамақтандырғанда жиі. Аллергия әртүрлі мүшелерді қамтып полиаллергияға ұласады. Балалар тағам аллергиясының жиі көрінісі – есекжем және Квинке ісігі (13-45%).

Бір жастағы балалардың экземасы тағам аллергиясынан (50%). Әуелі диатез дамып, кейін экземаға көшеді. Лор-мүшелерінің зақымдануынан отит, ринит, паротит беретіндер - жұмыртқа, сүт, шоколад. Балаларда тағам аллергиясы бронх демікпесін - 16%, ал басқа аллергоздар қосылған түрін - 45% берген. Үлкендерде бронх демікпесі болмайды.

Тағам аллергиясында лейкопения, эозинофилия, лимфоцитоз пайда болады. Балаларда нейтропения және тромбоцитопения да кездеседі.

Тағам аллергиясының диагностикасы өте қиын. Ол үшін аллергологиялық анамнез жинап, туыстарында, өзінің жас кезінде аллергоздар болған-болмағаннын анықтайды. Қандай тағамдарды ішіп-жейтінін, кәсіби зияндықтарды сұрайды. Бұл кезде дәрі ішпейді. Бір ай бойы науқас күнделік толтырады. Егерде бір тағам аллергия беретін болса, оны ішпейді. Тағам аллергиясының диагностикасына сынама қояды. Бұл мезгілде қанда антиденелер жиылады. Тағам аллергиясының диагностикасына үш нұсқалы элиминациялық сынама қолданады. 1. Күдікті тағамды рационға 7-10 күн кіргізбейді. 2. Жалпы аллергия беретін тағамдарды (шоколад, жұмыртқа, бал, жаңғақ, сүт) негізгі диетадан шығарып жібереді. 3. Бес күнге ашығу өткізіп, әртүрлі тағамдарды біртіндеп қосады. Ауру симптомдарының жоғалуы немесе қайта пайда болуы аллергияның этиологиясын көрсетеді.

Өршітетін сынамаға берілетін тағам 5 күн бойы тамаққа қосылмайды. Оны ашқарында береді. Бұл сынаманың ақпараты жоғары. Оның көрсеткіштері аурулардың 70%-да оң болады.

Аллергиялық реакцияларда қанда лейкоциттер мен тромбоциттердің саны азаяды (Видаль, 1920). Бұл феноменнің аты - гемоклазикалық криз, тағам аллергиясының диагностикасында қолданылады. Лейкопениялық және тромбоцитопениялық сынаманы бірге жүргізеді. Аллерген – тағамды тамақтанудан алып тастағаннан соң, ішті клизмамен тазартып және дәрі ішуді (антигистаминды, гормондарды) тоқтатқаннан кейін шеткі қанда лейкоциттер мен тромбоциттердің санын анықтайды. Сонымен бірге пульсті және артериальдық қысымды өлшейді. Брон демікпесінде пневмотахометрияны өткізеді. Науқасқа ашқарында таңертең тыныштық жағдайда 100г зерттелетін тағамды береді. Жоғарыды көрсетілген зерттеулерді тағам ішкеннен кейін 30, 60, 90 минөт өткенде қайталайды. Сынама оң болғанда қан қысымы 10 мм-ден көп сынап бағанасына төмендейді, тамыр соғуы минөтінде 20-ға көбейеді, лейкоциттердің саны 1 мм кв. 1000-нан артыққа және тромбоциттер 25%-ға азаяды, сыртқы тыныс алудың функциясы 14%-ға төмендейді. Бұл сынаманың ақпараттылығы аурулардың 43%-ында оң. Егерде сынамамен ауру қозса, диагнозды толық анықталады. Тері сынамалары скарификациямен және теріішіне қойылады. Теріішіне қойылатын сынаманың мәліметі жоғары, бірақ кейде жалпы реакция беріп, ауру қоздырады. Ол аллергиялық реакцияның жедел түрімен жүреді. Науқастардың 30%-ында тері сынамасы оң, оның теріс болуы да және псевдоаллергиялық реакция беруі де мүмкін. Сондықтан тері сынамасының көрсеткіші басқа тесттермен бірге қосылғанда ғана диагностиканы шешеді.

Предыдущая 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121314 15 16 17 18 Следующая