ПОЗНАВАТЕЛЬНОЕ

Оси и плоскости тела человека - Тело человека состоит из определенных топографических частей и участков, в которых расположены органы, мышцы, сосуды, нервы и т.д.

Отёска стен и прирубка косяков - Когда на доме не достаёт окон и дверей, красивое высокое крыльцо ещё только в воображении, приходится подниматься с улицы в дом по трапу.

Дифференциальные уравнения второго порядка (модель рынка с прогнозируемыми ценами) - В простых моделях рынка спрос и предложение обычно полагают зависящими только от текущей цены на товар.

Тэма 8. Традыцыйны беларускі тэкстыль.

1 23

Гісторыя развіцця народнага ткацтва. Тэрміналогія беларускага народнага ткацтва. Інструменты і матэрыялы. Фарбаванне нітак і тканін. Характарыстыка ткацкага станка.

Тэхнікі ткацтва. Нітовыя тканіны. Двухнітовыя тканіны. Выраб тканін на няцотнай колькасці нітоў. Чатырохнітовыя тканіны. Тканіны саржавых перапляценняў. Двухуточныя тканіны шашачнага перапляцення (“дымкі”). Тканіны з фактурным і ажурападобным перапляценнем. Шасцінітовыя, васьмінітовыя тканіны. Арнаментальныя матывы нітовых тканін. Выбарнае ткацтва. Закладное ткацтва. Падвойнае ткацтва. Ажурнае ткацтва.

Асноўныя віды традыцыйных тканін: абрусы, ручнікі, посцілкі, паясы. Тэхнікі вырабу паясоў: на дошчачках, на бердзечку, на калодачцы.

Арнаментальныя матывы і сімволіка беларускага ткацтва: геаметрычны, раслінны, зааморфны арнаменты. Вобразы ўраджаю і ўрадлівасці. Хрысціянская сімволіка. Рэгіянальныя асаблівасці ткацтва. Сучасны стан рамяства.

Гістарычны агляд развіцця вышыўкі ў Беларусі. Віды вышыўкі: лічаная (процяг, крыжык, лічаная гладзь, мярэжка), адвольная (ланцужок, нялічаная гладзь, гафт, аплікацыя). Традыцыйная арнаментыка вышыўкі (геаметрычная, раслінна-геаметрычная, раслінная). Бракараўскія ўзоры. Сферы выкарыстання вышыўкі. Рэгіянальныя асаблівасці. Карункапляценне. Сучасны стан рамяства.

Паняцце аб народных строях. Жаночы касцюм, яго структура (сарочка, спадніца/андарак, фартух, безрукаўка, галаўныя ўборы). Канструкцыйныя і дэкаратыўныя асаблівасці. Здымныя ўпрыгажэнні. Мужчынскі касцюм, яго структура (сарочка, штаны, пояс, безрукаўнае адзенне). Асаблівасці дэкору. Мужчынскія галаўныя ўборы. Пояс у народным касцюме. Рэгіянальныя і лакальныя асаблівасці народнага касцюма.

Тэма 9. Вырабы з саломы, лазы, паперы (выцінанка) на Беларусі.

Гістарычны агляд пляцення на тэрыторыі Беларусі. Характарыстыка рамяства. Матэрыялы і інструменты. Сферы выкарыстання плеценых вырабаў. Віды пляцення. Пляценне з лазы і віды вырабаў.

Пляценне з саломы і віды вырабаў. Падзел саламяных вырабаў на бытавыя і культавыя. Аграрна-магічная сімволіка саламяных вырабаў; калядная абраднасць (традыцыйныя і новыя формы калядных упрыгожванняў); выкарыстанне абрадавай атрыбутыкі з саломы да Вялікодна-вясновых і летніх святаў. Віды пляцення. Развіццё тэхнік пляцення. Узнікненне ў ХХ стагоддзі новых тэхнік, канструктыўных і кампазіцыйных прыёмаў.Рэчы, створаныя ў тэхніцы аплікацыі саломкай: гаспадарчы посуд, галаўныя ўборы.

Традыцыйныя канструктыўныя прыёмы стварэння саламянай скульптуры. Асноўныя прыёмы работы; віды вырабаў: лялькі, конікі, птушкі. Традыцыі стварэння саламяных павукоў. Асноўныя формы. Модульны прынцып формаўтварэння.

Аплікацыя саломкай. Традыцыйныя народныя ўзоры саламянай аплікацыі. Тэхналагічныя асаблівасці аплікацыі з улікам матэрыяла паверхні дрэва, тканіны і г.д. Характар кампазіцый (выкарыстанне арнаменту з геаметрычных элементаў, кампазіцыі з элементаў адвольнай крывалінейнай формы). Творчасць народных майстроў і прафісійных мастакоў.

Пляценне з драўляных шчэпак, стружкі і віды вырабаў. Пляценне з каранёў дрэў і віды вырабаў. Вырабы з бяросты, спосабы апрацоўкі матэрыялу. Гістарычны агляд развіцця выцінанкі на тэрыторыі Беларусі. Матэрыялы і тэхнічныя прыёмы. Віды кампазіцыйных рашэнняў: рапортнае, замкнёнае, сіметрычнае. Сферы бытавога і дэкаратыўнага выкарыстання выцінанак: для аздобы акон, паліц, рамак, вазонаў і інш. Сучасны стан рамяства.

Тэма 10. Беларускі народны роспіс.

Гістарычны агляд развіцця мастацкага роспісу. Характарыстыка рамяства, яго асаблівасці. Матэрыялы і тэхнічныя прыёмы. Сферы выкарыстання мастацкага роспісу. Роспіс па дрэву. Роспіс мэблі. Асаблівасці роспісу куфраў. Роспіс бытавых рэчаў: куфэркаў, талерак, цацак, кухонных дошак, плакетак. Роспіс па шклу. Роспіс тканін. Асаблівасці маляваных дываноў. Пісанка. Асноўныя тэхнічныя прыёмы аздобы пісанак. Набіванка і асаблівасці яе выканання. Сучасны стан рамяства.

ІНФАРМАЦЫЙНАЯ ЧАСТКА

Літаратура

Асноўная

1. Буткевич, Л.М. История орнамента: учебное пособие для высших педагогических училищ / Л.М. Буткевич. – М.: Владос, 2004. – 272 с.

2. Гiсторыя беларускага мастацтва : у 6 т. / рэд. кал. С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) [і інш.]. - Мiнск : Навука i тэхнiка, 1987 - 1994.Т. 1 .- 1987. - 304 с.; Т. 2 - 1988. - 384 с.; Т. 3.- 1989. - 448 с.; Т. 4.- 1990. - 352 с.; Т. 5.- 1992. - 256 с.; Т. 6. - 1994. - 375 с.

3. Говор, В. Художественные ремёсла и промыслы Белоруссии / В. Говор, Е. Сахута. – Мн.: Наука и техника, 1988.-270 с.

4. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва Беларусі XII-XVIII стагоддзяў. Альбом /склад. Высоцкая Н.Ф.- Мн.: Беларусь, 1984.- 235 с.

5. Жук, В.И. Декоративно-прикладное искусство Беларуси XVIII –XХ веков: становление и тенденции развития / В.И. Жук.– Мн.: Белар. наука, 2006.- 319 с.

6. Курилович, А.Н. Белорусское народное ткачество / А.Н. Курилович. – Мн.: Наука и техника, 1981. – 119 с.

7. Лабачэўская, В.А. Повязь часоў – беларускі ручнік / В.А. Лабачэўская. – Мінск: Беларусь, 2002. – 232 с.

8. Лазука, Б.А. Гісторыя мастацтваў. 2-е выданне / Б.А. Лазука – Мн.: “Беларусь”, 2003. – 399 с.

9. Лобачевская, О.А. Возьми простую соломку / О.А. Лобачевская, Н.М. Кузнецова. – Мн.: Полымя, 1988. -142 с.

10. Милюченков, С. А. Белорусское народное гончарство / С. А. Милюченков. - Мн.: Наука и техника, 1984. -160 с.

11. Починова, Н.В. Белорусская народная декоративная роспись: учебное пособие / Н.В. Починова. – Мн.: Вышэйшая школа, 2005. -174 с.

12. Раманюк, М.Ф. Беларускае народнае адзенне: Альбом / М.Ф. Раманюк. – Мн.: Беларусь, 1981.- 304 с.

13. Репина, Т.А. Художественные изделия из соломки / Т.А.Репина. – Мн.: Беларусь, 2008. – 286 с.

14. Сахута, М.Я. Беларуская народная кераміка / М.Я Сахута. − Мн.: Навука і тэхніка, 1987.- 112 с.

15. Селивончик, В. И., Возрождение ремесла: Пособие по ручному узорному ткачеству./ В. И. Селивончик, М. М. Винникова. – Мн.: Полымя, 1993. – 144 с.

16. Трызна, Д. С. Беларускія дываны і габелены / Д. С. Трызна. – Мн.: Навука і тэхніка, 1981.– 127 с.

17. Фадзеева, В.Я. Беларуская народная вышыўка / В.Я. Фадзеева. – Мн.: Навука і тэхніка, 1991- 199с.

18. Фадзеева, В.Я. Беларускі ручнік / В.Я. Фадзеева – Мн.: Полымя, 1994. -327 с.

19. Шкут, Н.Н. Белорусские художественные промыслы (изделия из соломки и лозы) / Н.Н. Шкут. – Мн.: Наука и техника, 1985. – 158с.

20. Этнаграфія Беларусі. Энцыклапедыя. – Мн.: Белар. савецк. эцыклапедыя, 1989.− 575 с.

21. Яніцкая, М.М. Беларускае мастацкае шкло (XVI-XVIII стст.)/ М.М. Яніцкая. – Мн.: Навука і тэхніка, 1977. − 328 с.

22. Яніцкая, М.М. Беларускае мастацкае шкло: XIХ- пачатак ХХ стст./ М.М. Яніцкая. – Мн.: Навука і тэхніка, 1984. −246 с.

23. Якуніна, Л.І. Слуцкія паясы / Л.І. Якуніна. – Мн.: Навука і тэхніка, 1960. −23 с.

Дадатковая

1. Бех, Н.И. Технология художественного литья / Н.И. Бех, М. Л. Иоффе. − СПБ.: Изд-во политех. ун-та, 2006. − 455с.

2. Ганецкая, І.У. Маёліка на Беларусі ў ХІ – XVIII стст./ І.У. Ганецкая. – Мн.: Навука і тэхніка, 1995. − 120 с.

3. Кацар, М.С. Беларускі арнамент: Ткацтва, вышыўка / М.С. Кацар,– Мн: БелЭн, 1996. – 208с.іл.

4. Здановіч, Н.І. Беларуская паліваная кераміка XI-XVIII стагоддзяў / Н.І. Здановіч, А.А. Трусаў. – Мн.: Навука і тэхніка, 1993. − 183 с.

5. Лазука, Б.А. Архітэктура, выяўленча і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва. Слоўнік тэрмінаў: дапаможнік для вучняў / Б.А. Лазука. – Мн.: Беларусь. 2001. – 158 с.

6. Ланцетти, А.Г. Изготовление художественного стекла / А.Г. Ланцетти, М.Л. Нестеренко. – М.: Высшая школа, 1987. − 304 с.

7. Лукич, Г.Е. Конструирование художественных изделий из керамики / Г.Е. Лукич.– М.: Высшая школа, 1979. − 183 с.

8. Лямин, И.В. Художественная обработка металлов / И.В. Лямин. − М.: Машиностроение, 1988. − 112 с.

9. Мифы народов мира. Энциклопедия. М., 1991—1992. Т. 1-2.

1 23