МегаПредмет

ПОЗНАВАТЕЛЬНОЕ

Сила воли ведет к действию, а позитивные действия формируют позитивное отношение


Как определить диапазон голоса - ваш вокал


Игровые автоматы с быстрым выводом


Как цель узнает о ваших желаниях прежде, чем вы начнете действовать. Как компании прогнозируют привычки и манипулируют ими


Целительная привычка


Как самому избавиться от обидчивости


Противоречивые взгляды на качества, присущие мужчинам


Тренинг уверенности в себе


Вкуснейший "Салат из свеклы с чесноком"


Натюрморт и его изобразительные возможности


Применение, как принимать мумие? Мумие для волос, лица, при переломах, при кровотечении и т.д.


Как научиться брать на себя ответственность


Зачем нужны границы в отношениях с детьми?


Световозвращающие элементы на детской одежде


Как победить свой возраст? Восемь уникальных способов, которые помогут достичь долголетия


Как слышать голос Бога


Классификация ожирения по ИМТ (ВОЗ)


Глава 3. Завет мужчины с женщиной


Оси и плоскости тела человека


Оси и плоскости тела человека - Тело человека состоит из определенных топографических частей и участков, в которых расположены органы, мышцы, сосуды, нервы и т.д.


Отёска стен и прирубка косяков Отёска стен и прирубка косяков - Когда на доме не достаёт окон и дверей, красивое высокое крыльцо ещё только в воображении, приходится подниматься с улицы в дом по трапу.


Дифференциальные уравнения второго порядка (модель рынка с прогнозируемыми ценами) Дифференциальные уравнения второго порядка (модель рынка с прогнозируемыми ценами) - В простых моделях рынка спрос и предложение обычно полагают зависящими только от текущей цены на товар.

A) Лингвистика.B) Фразеология.C) Ассимиляция.D) Метатеза E) Диссимиляция.





19. Тіл туралы алғашқы ойлар қай елден бастау алады:

A) Египет.B) Үндістан.C) Қытай.D) Ресей.E) Рим.

19. Тіл туралы алғашқы ойлар Египеттен емес, Қытай мен Үндістаннан бастау алатынын айтқан ғалым:

A) Жан Франсуа Шанпольон.B) Я.В.Лоядан.C) Ф. де Соссюр.D) Аристотель.E) Платон.

20. Үндістан лингвистикасы болмағанда, Еуропа мен Америка лингвистикасы да болмаған болар еді деген пікірдің авторлары:

A) С.Аманжолов, Т.Қордабаев.B) Панини, Яска.C) В.Томсен, Бодуэн де Куртенэ.D) О.Бетлингк, Ф.Хомель.E) Конфуций және оның ізбасарлары.

22. Көне Үндістан лингвистикасының алғашқы өкілі:

A) Я.В.Лоядан.B) Ф. де Соссюр.C) В.Томсен.D) Яска.E) Бетлингк.

23. Тіл немен тығыз байланысты:

A) Қоғаммен.B) Халықпен.C) Тайпамен.D) Ұжыммен.E) Табиғатпен.

24.Үнді лингвисті Панинидің еңбегін жалғастырушылар:

A) Бхартхари, Хемочандра.B) В.Катьяяна, Патанджали.C) Конфуций және оның ізбасарлары.D) Гуру, Яска.E) О.Бетлингк, В.Томсен.

25. Көмекші таңбаларды табыңыз:

A) Дыбыс, нұсқау, сәуле.B) Фонемалық, заттық, акустикалық.C) Графикалық, заттық, ымдау. D) Семантикалық, заттық, морфемалық.E) Синтагмалық, дыбыстық, графикалық.

26. Үнді лингвистері сөз таптарын төрт топқа қалай бөлген:

A) Есімдік, етістік, демеулік, жалғаулық.B) Есім, есімдік, үстеу, одағай.C) Есімдік, етістік, үстеу, еліктеу.D) Есімдік, етістік, предлог, демеулік.E) Есімдік, етістік, демеулік, одағай

27. Бір тілден екінші тілге енуге өте-мөте икем болатын элементтер қайсы:

A) Дыбыстар.B) Сөздер.C) Сөз тіркестері.D) Фразеологиялық тіркестер.E) Мақал-мәтелдер.

28. Үндістандағы ертеде құрастырған елеулі сөздік:

A) Панини сөздігі.B) Гуру сөздігі.C) Катьяяна сөздігі.D) Амара сөздігі.E) патанджали сөздігі.

29. Сүйекке жазылған Қытай ескерткіштері қай ғасырға тән:

A) Б.д.д. Хғ.B) Б.д.д. ІХғ.C) Б.д.д. ХІІғ.D) Б.д.д. ХҮғ.E) Б.д.д. ХІІІғ.

30. Көне Қытай лингвистикасы неше салада дамыған:

A) Екі салада.B) Үш салада.C) Бес салада.D) Жеті салада.E) Тоғыз салада.

Ситуациялық тапсырмалар

І-нұсқа

1.В.фон Гумбольдт мектебінің негізгі бағыттары идеясы тұрғысында ғылыми тұжырым жазыңыздар.

2.Пікірдің авторын анықтап, талдаңыз.

  1. Тіл дегеніміз идеяларды білдіретін таңбалардың жүйесі, демек, оларды жазумен, мылқаулар үшін жасалған әліппемен, символ мәнді әдет-ғұрыптармен, сыпайылық формаларымен, әскери сигналдармен және т.б. салыстыруға болады.
  2. Тілдің жүйесі әрқашан да тарихтың жетегінде болады. Тілдің жүйесі тіл тарихына бағынышты. Екінші жағынан, тілдің жүйелігін, тілдің тарихында өзіндік ерекшелігімен көрінеді.

ІІ-нұсқа

1.Түсірілген сөздерді қойып, пікірлердің дұрыс-бұрыстығын талдаңыз. Сіздің ойыңызша тіл мен ойдың қарым-қатынасы қандай?

1.1.XIX ғасырдың бірінші жартысында Вильгельм Фон Гумбольдт ... мен ... қарым-қатысы туралы проблеманы қарастыра келіп, ... мен ... бірдей, ... тепе-тең деген қорытынды жасаған болатын. Гумбольдтан кейін де бұл «теорияны» ... болды. Олар белгілі бір тілдегі грамматикалық ерекшеоіктер сол тілде сөйлеушілердің ойлауының ерекшелігіне байланысты, әр түрлі системалы тілдердің болуы әр түрлі ойлаудың нәтижесі деп есептеді. ... мен ... туралы ... қате көзқарасын француз ... Леви–Блюль де жақтады.



1.2.Н.Я.Марр ... мен ... өзара қарым-қатысы туралы мәселені шешуге тырысқанымен, оны дұрыс ... алмады. Маррдың «ілімінде» тіл мен ойлауды тепе-тең деп қарау да, олардың бірлігін өзара байланысын жоққа шығару да орын тепті. Тіл мен ойлауды бір-біріне ... Маррдың тілдерінің «сатылап даму теориясынан көрінеді». Н.Я.Марр тілдердің әр түрлі морфологиялық типтері тілдердің дамуындағы әр түрлі сатыны, дәрежені көрсетеді және ойлаудың дамуын айқындайтын өлшеуіш болып табылады деген ... ... келеді.

ІІІ-нұсқа

Пікірдің авторын анықтап, талдаңыз.

1.Тіл дегеніміз идеяларды білдіретін таңбалардың жүйесі, демек, оларды жазумен, мылқаулар үшін жасалған әліппемен, символ мәнді әдет-ғұрыптармен, сыпайылық формаларымен, әскери сигналдармен және т.б. салыстыруға болады.

2.Тілдің жүйесі әрқашан да тарихтың жетегінде болады. Тілдің жүйесі тіл тарихына бағынышты. Екінші жағынан, тілдің жүйелігін, тілдің тарихында өзіндік ерекшелігімен көрінеді.

Тақырыптар (мәнжазба, презентации, эссе т.с.с)

1. Ежелгі дәуір лингвистикасы.

2. Орта ғасыр лингвистикасы.

3. Қайта өрлеу дәуірі лингвистикасы.

4. 17-18-ғасыр лингвистикасы.

5. Салыстырмалы-тарихи тіл білімі.

6. 19-ғасыр лингвистикасы.

7. 20-ғасыр лингвистикасы.

8. Кеңес лингвистикасы.

9. Қазақ тіл білімі.

10.Тіл білімі және оның қазіргі күйі.

11.Тіл - ерекше таңбалар жүйесі.

12.Тіл және ойлау.

13.Тіл және мәдениет.

14.Тіл және қоғам.

15.Тіл және қостілділік мәселесі .

16.Тіл типтері.

17.Тіл- жүйе.

 

Коллоквиум сұрақтарының тізімі:

1. Жалпы тіл білімі пәніне түсінік.Зерттеу нысаны.

2. Ежелгі дәуір лингвистикасы.

3.Орта ғасыр лингвистикасы.

4. Қайта өрлеу дәуірі лингвистикасы.

5. 17-18-ғасыр лингвистикасы.

6. Салыстырмалы-тарихи тіл білімі.

7. 19-ғасыр лингвистикасы.

8. Тілдің пайда болуындағы логикалық теория.

9. Штейнталь-Потебняның ономатопо- этикалық теориясы.

10.Әлеуметтік теория.

11.Толқынды даму теориясы.

12.Әлеуметтік бағыт.

13.Логикалық бағыт.

14.Психологиялық бағыт.

15.Жас грамматикалық бағыт.

16.Натуралистік-биологиялық бағыт.

17.Структурализм бағыты.

18.Мәскеу мен Қазан лингвистикалық мектептері .

19.20-ғасыр лингвистикасы.

20.Эстетикалық мектеп.

21.Сөздер мен заттар мектебі.

22.Америка этнолингвистикасы.

23.Ф. де. Соссюрдің лингвистикалық көзқарастары.

24.Кеңес лингвистикасы.

25.Қазақ тіл білімі.

26.Тіл білімі және оның қазіргі күйі.

27.Тіл - ерекше таңбалар жүйесі.

28.Тіл және ойлау.

29.Тіл және мәдениет.

30.Тіл және қоғам.

31.Тіл және қостілділік мәселесі .

32.Тіл типтері.

33.Тіл - жүйе.

34.Жалпы фонетика.

35.Жалпы семантика.

36.Жалпы грамматика.

 

ЕМТИХАН БАҒДАРЛАМАСЫ:

 

Сұрақтар тізімі
1. Жалпы тіл білімінің нысаны мен негізгі проблемалары, салалары ХҮІ-ХҮІІІ ғасыр тіл білімі
2. Тіл білімі тарихы: Ежелгі дәуір тіл білімі.
3. Тіл білімі тарихы: Ежелгі дәуір тіл білімі.
4. Қайта өркендеу дәуіріндегі тіл білімінің сипаты
5. Пор-Рояль грамматикасының сипаты мен мақсаты
6. 19 ғасыр тіл білімінің маңызды ерекшелігі
7. Натуралистік немесе биологиялық көзқарас
8. Психологиялық көзқарас
9. Жас грамматизм.
10. Тілдің даму заңдылықтары.
11. Лингвистикалық палеонтология
12. Тіл мен сөйлеудің негізгі бірліктері.
13. Тілдік жүйе деңгейлері бойынша тіл бірліктерінің парадигматикасы мен синтагматикасы, олардың мәтінде таралуы. Ішкі және сыртқы лингвистика.
14. Ойлау типтері мен түрлері және олардың тіл бірліктерімен байланысы.
15. Лингвистикалық ықтималдық болжамы және ғаламның тілдік бейнесі.
16. Тіл білімі өз алдына жеке ғылым болып қашан қалыптасты?
17. Тіл мәселелеріне байланысты жазылып сақталған , біздің заманға жеткен деректердің ең көнесі қай елге тән?
18. Үнділердің «Веда» жыры тілінің грамматикасын тұңғыш зерттеген ғалым кім?
19. Көне үнділердің лингвистикалық зерттеулері қай елдің ғалымдарына әсерін тигізген жоқ?
20. Көне дәуір лингвистикасының екінші отаны қай жер?
21. Ертедегі Греция елінен біздің заманымызға жеткен жазба материалдар қай ғасырға тән?
22. Грамматистердің александриялық мектебін қалыптастырған кімдер?
23. Еуропадағы орта ғасыр лингвистикасының өкілдері кімдер?
24. Көне араб тіл білімінің өкілдері кімдер?
25. Структурализмнің дескриптивтік мектебін қалыптастырушылар кімдер?
26. Германия этнолингвистикалық мектебін қалыптастырушы кім?
27. Структурализмнің Копенгаген мектебін қалыптастырушы кім?
28. Франция социологиялық мектебінің көрнекті өкілдері кімдер?
29. Структурализмнің Прага мектебін қалыптастырушы кім?
30. Американдық этнолингвистиканы қалыптастырушылар кімдер?  
31. Тіл білімінің қазіргі кезеңі: дифференициация мен интеграция процесі және оның тіл туралы ғылым құрылымындағы көрінісі.
32. Қазақстан тіл білімі
33. Кеңес кезеңінің тіл білімі
34. Интегралды лингвистикалық пәндер.
35. Тіл білімі және логика. Референция теориясы.
36. Тіл білімі және когнитивтік ғылымдар. Когнитивтік лингвистика.
37. Тіл білімі және коммуникация теориясы.
38. Тіл білімі және адамның машинамен қатынас проблемасы.
39. Сөйлеу актілері теориясы.
40. Тілдік элементтерге не жатады?
41. Тіл қандай құбылыс? Оның қандай қызметтері бар?  
42. Герменевтика.
43. Риторика.
44. Тіл білімі және философия.
45. Компьютерлік лингвистика және тілдік қатынастарды модельдеу.
46. Қолданбалы лингвистика.

ОҚУ ПӘНІНІҢ САЯСАТЫ:

Бұл курс дәстүрлі дәрісті талқылау әдісін қолдану арқылы оқылады. Топтың өзара әрекеттесуінен пайдалы нәтиже шығаруға және бір-бірінен үйренуге мүмкіндік алу үшін, білім алушыларға аудиториядағы талқылауға белсенді қатысуына ұсыныс жасалады.

Аудиториялық уақыт дәріс, семинар (практикалық), лабораториялық сабақтарды қамтып, онда материалды талқылау, есептер шығару, әр-түрлі тапсырмалар мен жаттығулар орындалады.

Әр дәрісте негізгі ұғымдар мен анықтамалар түсіндіріліп,беріледі.Осы ұғымдарды жазып отыру әр білім алушының міндеті,өйткені оқытушы дәріс материалын әрбір білім алушыға жеке ұсынбайды.

Семинар (практикалық), лабораториялық сабақтарында білім алушыларға өз бетінше орындауға тақырыптар бойынша тапсырмалар беріледі және дәріс материалдары бойынша ауызша сұралады. Жеке тапсырмалар ОСӨЖ уақытында тапсырылады.

Егер білім алушыға кейбір жәйттар түсініксіз болса, онда ол оқытушыдан қосымша түсіндірме, кеңес алуы керек.

Әр сабаққа білім алушы негізгі және қосымша әдебиеттер бойынша дайындалады.

Студент барлық сабаққа қатысып, аудиторияға уақытында келуге міндетті.Қатысым семестр бойына тексеріледі.Жіберіп алған материалдарды игеру студенттің міндеті болып табылады.

Студент өзінің жағымсыз қылықтарымен оқытушыға сабақ жүргізуге және басқа студенттерге оқу бағдарламасын игеруге кедергі келтірмеуі тиіс. Академиялық қызметтің ойдағыдай орындалуына кедергі келтіретін кез-келген тәртіп орынсыз болып есептелінеді.

· Студенттер сабаққа уақытында келулері тиіс. 10 минуттан артық кешіккен жағдайда,оқытушының ол студентті сабаққа кіргізбеуіне құқы бар.

· Аудиторияға жұмыс уақытында кірген кезде сабаққа кедергі келтіретін ұялы телефон мен басқа да электронды құрылғыларды сөндірілуі тиіс.

 

Курсты бағалау критериі

Бақылау түрі апта   Қорытынды балл
Сабаққа қатысымы * * * * * * * * * * * * * * *  
Үй тапсырмасы * * * * * * * * * * * * * * *  
Лабароториялык жұмыс,сем/практ.сабактары * * * * * * * * * * * * * * *  
Дәріс сабағындағы тестілеу         *                 *    
Бақылау жұмысы         *   *                  
  Тест тапсырмалары           *               *    
Жазбаша сұрақ-жауап       *                 *      
Аралық бақылау             *               *  
Мәнжазба, эссе...........                       *        
Презентация                         *      
Курстық жұмыс                           *    
  Емтихан                               *

 

Ескерту: *- тапсырма саны

 

БАҒАЛАУ ШКАЛАСЫ:

Баға Коэффициент %
А 4,0 95-100%
А- 3,67 90-94%
В+ 3,33 85-89%
В 3,0 80-84%
В- 2,67 75-79%
С+ 2,33 70-74%
С 2,0 65-69%
С- 1,67 60-64%
Д+ 1,33 55-59%
Д 1,0 50-54%
Ғ 0-49%

 

НЕГІЗГІ ЖӘНЕ ҚОСЫМША ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

НЕГІЗГІ ӘДЕБИЕТТЕР:

  1. Бенвинист Э. Общая лингвистика. М., 1974
  2. Бодуен де Куртенэ И.А. Избранные труды по общему языкознанию. Том 1,2 М., 1963.
  3. Вандриес Ж. Язык. М., 1937
  4. Гречко В.А. Теория языкознания. М.,2003.
  5. Гумбольдт В. фон. Избранные труды по языкознанию. М.,1984.
  6. Жұбанов А. Қ. Қолданбалы лингвистика: Формальды моделдер. Алматы, 2006
  7. Жұбанов А.Қ. Компьютерлік лингвистикаға кіріспе. Алматы, 2007
  8. Звегинцев В.А. Внутренние законы развития языка. М., 1954.
  9. Звегинцев В.А. Очерки по общему языкознанию. М., 1962
  10. Мещанинов И.И. Проблемы развития языка. Л., 1975.
  11. Канцельсон С.Д. Типология языка и речевое мышление М., 1972.
  12. Канцельсон С.Д. Общее и типологическое языкознание. Л., 1988.

13. Кубрякова Е.С. Части речи с когнитивной точки зрения. – М., 1997. – с.

  1. Қордабаев Т., Қалиев Ғ. Жалпы тіл білімі. Алматы, 2004
  2. Поливанов Е.Д. Статьи по общему языкознанию. М., 1968
  3. Поливанов Е.Д. Труды по восточному и общему языкознанию. М.,1991

 

ҚОСЫМША ӘДЕБИЕТТЕР:

  1. Ахманова О.С. Словарь лингвистических терминов. М.,1966
  2. Березин Ф.М. История лингвистических учений. М., 1975
  3. Березин Ф.М., Головин Б.Н. Общее языкознание. М.,1979
  4. Дейк Т.А. ван Язык. Познание. Коммуникация. М.,1989
  5. Общее языкознание. Формы существования, функции и история языка. Под общей ред. Серебренникова Б.А. М., 1970
  6. Общее языкознание. Методы лингвистических исследований. Под общей ред. Серебренникова Б.А. М., 1973
  7. Общее языкознание. Внутенняя структура языка.. Под общей ред. Серебренникова Б.А. М., 1972
  8. Общее языкознание. Хрестоматия. Сост. Б.И. Косовский и Н.А.Павленко. Минск, 1987
  9. Степанов Ю.С. Основы общего языкознания. М., 1976.
  10. Апресян Ю. Идеи и методы современной структурной лингвистики. М.,1966

 





©2015 www.megapredmet.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.