ПОЗНАВАТЕЛЬНОЕ

Оси и плоскости тела человека - Тело человека состоит из определенных топографических частей и участков, в которых расположены органы, мышцы, сосуды, нервы и т.д.

Отёска стен и прирубка косяков - Когда на доме не достаёт окон и дверей, красивое высокое крыльцо ещё только в воображении, приходится подниматься с улицы в дом по трапу.

Дифференциальные уравнения второго порядка (модель рынка с прогнозируемыми ценами) - В простых моделях рынка спрос и предложение обычно полагают зависящими только от текущей цены на товар.

Білім - максималды 100 балл

СИЛЛАБУС

Пән: «Созылмалы жұқпалы емес аурулардың эпидемиологиясы және алдын алу»

Мамандық: 5В110200 – «Қоғамдық денсаулық сақтау»

Оқу сағатының көлемі (кредит) 135 сағат (3 кредит)

Курс: 4

Семестр: 8

Бақылау үлгісі: емтихан

Алматы, 2015

Қоғамдық денсаулық сақтау кафедрасының мәжілісінде талқыланған.

Хаттама №____«____» _____ 2015 ж.

Кафедра меңгерушісі

м.ғ.д., профессор ____________Камалиев М.А.

1. Жалпы мағлұмат:

1.1 ЖОО-ның атауы С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университеті

1.2 Кафедра Қоғамдық денсаулық сақтау

1.3 Пән, пән коды Созылмалы жұқпалы емес аурулардың эпидемиологиясы және алдын-алу

1.4 Мамандығы – 5В110200 «Қоғамдық денсаулық сақтау»

1.5 Оқу сағатының (кредиттің) көлемі – 135 сағат (3 кредит)

• Дәрістер – 5 сағат
• Тәжірибелік (семинарлық) сабақтар – 40 сағат
• Оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысы (ОСӨЖ) – 21 сағат
• Курсы және оқу семестрі – 4 курс, 7-8 семестр.

1.6 Оқытушылар туралы мәлімет.

1.7 Байланыс ақпараты: Кафедраның орналасқан орны: Төле би көшесі, 92. Интро 2, екінші қабат.

Телефон 338 70 90 (7405)

1.8 Пән саясаты:

Студентке қойылатын талаптар:

- шығармашылық, өз бетінше жұмыс жасау және креативтілік қасиеттерін көрсете отырып, оқу үрдісіне белсенді қатысу;

- аудиториялық сабақтардың барлық түрлеріне қатысу (тәжірибелік сабақтар, СӨЖ);

- әр сабаққа дайындалу (берілген материалды оқу және ол бойынша берілген тапсырмаларды орындау);

- жұмысты қатаң түрде күнтізбелік жоспар бойынша, уақытысында орындау;

- келмей өткізіп алған сабақтарды орынды себептермен болғандығын растайтын құжат ұсыну;

- сабаққа кешікпеу;

- сабақ барысында басқа нәрселерге көңіл бөлмеу;

- сабақ уақытысында ұялы телефондарды сөндіріп қою;

- кафедра оқытушылары мен қосалқы қызметкерлерімен сыйластық қарым-қатынаста болу;

- жүріс-тұрыс мәдениетін сақтау;

- кафедра мүлкіне ұқыпты болу;

- сыртқы келбеті мен өзін-өзі ұстау мәнерінің ұқыпты болуы.

Жұмыс бөлімдерін орындамаған жағдайда айыптау шаралары:студент міндеттерін орындамаған жағдайда тәрбиелік және тәртіптік шаралар қолданылуы мүмкін.

2.Бағдарлама

2.1Кіріспе

ҚР денсаулық сақтау саласын дамытудың «Саламатты Қазақстан» 2011-2015 жж Мемлекеттік бағдарламасы бойынша елдегі қазіргі жағдайды талдау арқылы көретініміз,кепілді тегін медициналық көмек бойынша минимальды стандарттар бекітілген;қан қызметін жақсарту бойынша шаралар дайындалып іске асырылуда, кардиологиялық және кардиохирургиялық көмек дамытылуда, тұрғындардың салауатты өмір салты бойынша ұстанымдар еңгізілді;жалпы тәжірибелік дәрігер ұстанымы бойынша қызмет атқаратын алғашқы медициналық-санитарлық көмек қызметіне реформалау жүргізілді , балаларды профилактикалық,ересек тұрғындарды қан айналысы жүйесі ауруларын ерте анықтауға тексеріс жүргізіледі,әртүрлі патолтгиялар бойынша скринингтік зерттеулер жүргізіледі. проводятся

Созылмалы аурулармен аурушаңдық арнайы мамандардың құзіретіне кіреді. Жұқпалы емес созылмалы аурулардан қайтыс болатындар барлық өлгендердің 80%-дан жоғарысын құрайды. Аурушаңдық құрылымында жалпы 50%-дан кем емес пайызды құрап жедел ауруларды қуып жетті,бірінші кезекте жалпы,жинақталған аурушаңдықтың 65-70%-ын құрады. Жұқпалы емес патология типі бойынша дамыған елдерде,оның ішінде Қазақстанда да созылмалы ғасыр туды деп сендіруде.

Таралуы,әлеуметтік,экономикалық,психологиялық,медициналық маңыздылығы бойынша осы ауруларды бірнеше топатрға бөледі: жүрек-қантамыр, онкологиялық, жүйке-психикалық, созылмалы алкоголизм, сонымен қатар жазатайым жағдайлар, жарақат және уланулар. Бұлардың бәрін әлеуметтік маңызды ауруларға жатқызуға болады.

2.2Пәннің мақсаты: Жұқпалы емес аурулардың құрылымы мен таралуын зерттеудің эпидемиялық жолын және оларды ескертудің алдын алу шараларын өткізудің методологиясын меңгеру.

2.3 Оқыту мақсаттары:

- СЖЕА жайлы мәліметтер жинау және талдау әдістемесін үйрету;

- жұқпалы емес аурулардың арнайы түрлері бойынша про- және ретроспективті талдау жүргізу;

- тұрғындар арасында жиі кездесетін созылмалы патологиялар бойынша алдын-алу шараларын дайындауға дайындықты ұйымдастыру.

2.4Пәнді оқытудың соңғы нәтижесі:

Студенттердің білімін қалыптастыру:

- Қазақстан республикасы тұрғындарының қазірігі денсаулық жағдайы;

- Қазақстан Республикасы тұрғындары арасында созылмалы жұқпалы емес аурушаңдықтың (СЖЕА) таралуының деңгейі жайлы;

- ҚР созылмалы жұқпалы емес аурушаңдықтың эпидемиологиялық жаңдайын бағалау;

- денсаулық топтары және патология типтерінің эволюциясы жайлы түсінік;

- СЖЕА қауіп факторларының эпидемиологиялық мониторингі жайлы;

- приоритетті аурулар класы ретінде СЖЕА құрылымы;

- тұрғындар арасында жұқпалы емес аурушаңдықты төмендету бойынша алдын-алу жайлы.

Студенттерде тәжірибелік дағдыларды қалыптастыру:

- тұрғындардың денсаулығы жайлы ақпараттарды жинау және талдау;

- ҚР жұқпалы емес аурушаңдықтың статистикалық талдау қорытындысын бағалау және түсіндіріп беру;

- СЖЕА эпидемиологиясына және алдын-алу шараларына сипаттама беру;

- жеке жұқпалы емес аурушаңдықты құрайтындардың талдау динамикасын құрастыру.

Студенттерде коммуникативтік дағдыларды қалыптастрыу:

- курстастарымен позитивті қарым-қатынасты қалыптастыру;

- басқа студенттердің көзқарасын құрметтеу;

- топта жұмыс жасай білу;

- қоршаған адамдармен байланыс орната білу.

Студенттерде құқықтық дағдыларды қалыптастыру:

- азаматтардың денсаулығын қорғаудың құқықтық негіздерін анықтайтын заңдылық актілердің негізігі ережелерін қолдану дағдыларын қалыптастыру

Студенттерде өзін-өзі жетілдіру дағдыларын қалыптастыру:

- жұмыста аналитикалық зерттеу әдістерін қолдану;

- компьютерлік технологияларды кеңінен қолдану;

- өз бетімен оқу барысында интернет қорларын белсенді;

- өзін жетілдіруге арналған on-line оқулықтарды, оқу-әдістемелік құралдарды және т.б. қолдану;

- нормативтік-анықтамалық әдебиеттермен, статистикалық жинақтармен, зерттеудің заманауи әдістеріне қатысты өзіндік жұмыс дағдыларына баулу.

2.5Реквизитке дейінгі:Эпидемиологияға кіріспе

2.6Реквизиттен кейінгі: Қоғамдық денсаулық сақтау

2.7.Тақырыптық жоспары: (дәрістердің, тәжірибелік, семинарлық, лабораториялық сабақтардың, оқытушының жетекшілігімен студенттің өз бетінше атқаратын жұмысының): тақырыптар, өткізу түрі және ұзақтығы, кеңес беру уақыты, аралық және қорытынды бақылау түрі).

Пәннің сағаттарын бөлу

Дәрістердің тақырыптық жоспары

Тәжірибелік сабақтың тақырыптық жоспары

ОСӨЖ тақырыптық жоспары

СӨЖ тақырыптық жоспары

2.8СӨЖ тапсырмалары:

СӨЖ тапсырмалары орындау ұсынылған әдебиет бойынша баяндама (презентация) дайындау, жағдаятттық есептерді шешу, үйлестіру материалдарымен, дербес компьютермен жұмыс істеу, курстық жұмыстарды орындау; студенттің оқу-зерттеулік жұмысы, типтік бақылау есептерін шешу, тестік сұрақтарды, сөзжұмбақтарды және жауаптардың эталондарын құрастыру арқылы орындалады.

Күнтүзбелік тақырыптық жоспарға сәйкес жеке тапсырмаларды орындау және өткізу сол тақырып талқыланатын бөлім қарастырылған мерзімнен кешіктірілмей қорғалуы керек.

Семестр барысында студент екі жұмысты презентация түрінде әдістемелік нұсқауда ұсынылғанға сәйкес оқытушы белгілеген тақырыптарға орындауы тиіс.

2.9Әдебиеттер: негізгі және қосымша

Негізгі:

1. Европейская стратегия профилактики и борьбы с неинфекционными заболеваниями.- ВОЗ.- Копенгаген.- 2006. – 54 с.

2. Злоупотребление алкоголем в Российской Федерации: социально-экономические последствия и меры противодействия/ Доклад общественной палаты Российской Федерации.- М.: «Асколайн», 2009. — 46 с.

3. Аканов А.А., Куракбаев К.К., Чен А.Н., Ахметов У.И. Организация здравоохранения Казахстана. – Астана.Алматы, 2006. – 232 с.

4. Аязбаева А.Г. Медико-социальные аспекты формирования приоритетных классов заболеваний в Республике Казахстан: Учебно-метод. пособие. – Алматы, 2005. – 55 с.

5. Ревич Б.А. Экологическая эпидемиология (Учебник для высш. учеб. заведений)/ Б.А. Ревич, С.Л. Авалиани, Г.И. Тихонова; под ред. Б.А. Ревича//.- М.: Издательский центр «Академия», 2004.- 145 с.

6. Лисицын, Ю.П. Общественное здоровье и здравоохранение [Текст]: Учебник.-Изд.2-е / Ю.П. Лисицын.- М: ГЭОТАР-МЕДИА, 2009.- 512с.

7. Медик, В.А. Общественное здоровье и здравоохранение Рук-во к практич.занятиям: Учеб.пос. / В.А. Медик, В.И. Лисицин, М.С. Токмачев.- Москва: ГЭОТАР-МЕДИА, 2012.- 400с.

8. Шарманов, Т.Ш. Алматы әлемдік денсаулық сақтау кеңістігінде .Т.Ш. Шарманов.- Алматы- Женева, 2008.- 176б.

9. Профилактика и контроль за хроническими неинфекционными заболеваниями (Резолюция ассамблеи ВОЗ).- Женева.- май.- 2008.- 55 с.

10. Разработка системы мониторирования поведенческих факторов риска развития хронических неинфекционных заболеваний в России. Исследование в Москве 2000-2001. M 2002.- 35 с.

11. Основы экономики здравоохранения .Учеб.пос. / Под ред. Н.И.Вишнякова, В.А.Миняева.- М: МЕД пресс-информ, 2008.- 144с.

12. Аканов А.А., Камалиев М.А. Система здравоохранения Республики Казахстан: современное состояние, проблемы, перспективы. К вопросу о финансовой устойчивости в системах здравоохранения. 2010 - 56 с.

13. Решетников А.В., Шаповалова О.А. Здоровье как предмет изучения в социологии медицины: Учебное пособие для вузов. – М.: ГЭОТАР-медиа, 2008. – 64 с.

14. Медик В.А. Заболеваемость населения: история, современное состояние и методология изучения. – М., 2003. – 512 с.

15. Аронов Д.М. Лечение и профилактика атеросклероза. М.: Изд-во Триада -X, 2000. - 411 с.

16. Бакшеев В.И. Гипертоническая болезнь. Как жить выживать. Методическое пособие к занятиям в школе больного гипертонической болезнью. /В.И. Бакшеев// Издание 4-е, исправленное и дополенное. — Москва: ИКФ "Каталог", 2002. 96 с.

17. Ибрагимова О.Ю. Сахарный диабет в структуре смертности от острого инфаркта миокарда/ О.Ю. Ибрагимова// Материалы Российского научного форума «Кардиология 2005».- М.: «МЕДИ Экспо», 2005.- 54 с.

18. Калев О.Ф. Эпидемиология, профилактика, лечение гиперхолестеринемии и дислипидемий. / О.Ф. Калев, Л.М. Яшина // Челябинск: ГОУ ВПО «Челябинская государственная медицинская академия». 2005. - 217 с.

19. Кательницкая Л.И. Неинвазивные методы скрининговой диагностики хронических неинфекционных заболеваний: учебное пособие для врачей/ Л.И. Кательницкая, С.Е. Глова, Л.А. Хаишева, В.Н. Браженский//- Ростов-на-Дону: ГОУ ВПО РостГМУ Росздрава,- 2008. 42 с.

20. Лечение ожирения. Рекомендации для врачей (под ред. Бутровой С.А.), Ф. Хоффманн Ля Рош ЛТД, 2001,- 21 с.

21. Метаболический синдром. /Под редакцией Г.Е. Ройтберг.// Москва: «МЕДпресс-информ», 2007.- 78 с.

22. Бокерия JT.A. Сердечно-сосудистые заболевания: смертность, распространенность, факторы риска, профилактические и лечебно-диагностические мероприятия/ JI.A. Бокерия, И.Н. Ступаков, И.В. Самородская // М., 2007.- 57 с.

23. Социально-значимые болезни в Российской Федерации. НЦССХ им. А.Н.Бакулева. М. 2005.- 30 с.

24. Вейн A.M. Стресс, депрессия и психосоматические заболевания / A.M. Вейп, О.В. Воробьева, Г.М. Дюкова //М., 2004.- 45 с.

25. ВОЗ, База данных европейской программы «Здоровье для всех». Январь 2006.- 58 с.

26. Медик В.А., Юрьев В.К. Курс лекций по общественному здоровью и здравоохранению. Часть 1. Общественное здоровье. – М.:Медицина, 2003. – 368 с.

27. Миняев В.А., Вишняков И.Н. Общественное здоровье и здравоохранение: Учебник для студентов мед. вузов. - М.: «МЕДпресс-информ», 2006 – 528 с.

28. Аязбаева А.Г. Медико-социальные аспекты формирования приоритетных классов заболеваний в Республике Казахстан: Учебно-метод. пособие. – Алматы, 2005. – 55 с.

29. Девятко В.Н., Куралбаев Б.С., Захаров И.С., Исаев Д.С., Чен А.Н. Ключевые аспекты развития региональных программ общественного здравоохранения. – Алматы, 2004. – 342 с.

30. Доскалиев Ж.А., Диканбаева С.А., Аканов А.А. Управление организацией и проведением мероприятий по профилактике наиболее значимых заболеваний. - Алматы, 2004. – 47 с.

Қосымша:

31. Аканов А.А. Политика охраны здоровья населения в Казахстане: опыт разработки, реализации национальных программ здравоохранения и перспективы на 2010-2015 годы. – Астана, 2006. – 243 с.

32. Аканов А.А. Политика охраны здоровья населения в Казахстане: опыт разработки, реализации национальных программ здравоохранения и перспективы на 2010-2015 годы. – Астана, 2006. – 243 с.

33. Аканов А.А., Тулебаев К.А., Назирова И.Н. и соавт. Руководство по пропаганде здорового образа жизни и профилактике заболеваний. - Астана, 2007. – 115 с.

34. Губачев Ю.М., Макиенко В.В. Гериатрические проблемы семейной медицины. –-СпБ.: Гедеон Рихтер, 2000. - книга 16. - 70 С.

35. Губачев Ю.М., Макиенко В.В. Психосоциальные проблемы семейной медицины. – СпБ.: Гедеон Рихтер, 2000. – книга 4. – 49 С.

36. Здоровье населения и деятельность учреждений здравоохранения // Статистический ежегодник.

37. Кодекс Республики Казахстан «О здоровье народа и системе здравоохранения» от 18 сентября 2009 г.

38. Государственная программа «Саламатты Казахстан» на 2011-2015 годы, от 29 ноября 2010 года.

39. Назарбаев Н.А. Послание Президента страны народу Казахстана «Казахстан – 2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев».– Алматы, 1999. – 67 с.

40. Назарбаев Н.А. Послание Президента страны народу Казахстана «НҰРЛЫ ЖОЛ – путь в будущее». – Астана, 2014.

41. Шарманов Т.Ш. Алматинский рубеж мирового здравоохранения (от Алматы к новому тысячелетию человеческого развития). Алматы-Вашингтон-Женева, 2008. 184 с.

42. Щепин О.П., Медик В.А., Стародубов В.И. Изучение здоровья населения на современном этапе развития общества//Проблемы социальной гигиены, здравоохранения и истории медицины. -2005.- №5.- С.3-6.

43. Юрьев В.К., Куценко Г.И. Общественное здоровье и здравоохранение. - С.-Петербург, 2000. - 914 с.

2.10 Оқыту әдістері:

Дәрістер – кіріспе,тақырыптық, шолу, қорытынды.

Тәжірибелік сабақтар – оқытушымен бірге теориялық материалдарды талқылау,оқу әдебиеттерімен жұмыс,тапсырмаларды орындау (сұрақтарға жазбаша түрде жауап, кестелерді толтыру, жағдайлық есептерді шешу және т.б.), тестілеу, ауызша сұрау.

Студенттің оқытушымен бірге өзіндік жұмысы (ОСӨЖ) – оқытушының белсенді кеңесі негізінде пән тақырыбын студенттердің өз бетінше игеруі.

Студенттердің өзіндік жұмысы (СӨЖ) – әдебиеттермен, интернет-ресурстармен, электронды оқу және ғылыми материалдармен жұмыс жасау, презентациялар және тақырыптық рефераттар дайындау.

2.11Білімдерін бағалау белгілері және ережелері: әр деңгейде білімдерін бағалау (ағымдық, аралық, қорытынды бақылау) шкаласы және белгілері, білімдерінің барлық түрлерін (аудиторлық, СӨЖ, оқытушының жетекшілігімен студенттің өз бетінше атқаратын жұмысының) бағалау ережелері.

Біліктілікті бағалау

*Студент СӨЖ үш тақырыбын таңдап орындайды.

Пәннің суммарлы қорытынды рейтингі 100 балға тең.

Күнделікті бақылау:

- ауызша сұрау;

- жазбаша бақылау;

- тестілеу;

- тапсырмаларды орындауын тексеру;

- аралық бақылау;

- реферат, баяндама, презентацияларды бағалау.

Қорытынды бақылау: нәтижелерді кешенді бағалау:

- білімді ағымда бағалау;

- тестілеу;

- ауызша сұрау

Студенттердің білімін бақылауды ауызша жүргізу технологиясы

Күнделікті бақылау t – біліктіліктің қалыптасуын бағалау деңгейі

t= (Z+N+K+P+S+R)/n, мұнда

n – барлық біліктілік бойынша тапсырма саны

Z: z₁ +z₂+z₃+… +z_n – білімнің бағасы

N: n₁ +n₂+n₃+… +n_n – тәжірибелік дағдының бағасы

K: k₁ +k₂+k₃+… +k_n – коммуникативті біліктіліктің бағасы

P: p₁ +p₂+p₃+… +p_n – құқықтық біліктіліктің бағасы

S: s₁ +s₂+s₃+… +s_n – СӨЖ бағасы

R – аралық бақылау

t – күнделікті бақылау =бес құзыреттілік бойынша оқытудың орташа бағасы:білімі,практикалық дағдылар, құқықтық дағдылар, коммуникативтк дағдылар, өзіндік даму дағдысы.

Аралық бақылау (r) – саны -3, жүргізу үлгісі –тестілеу түрінде.

Аралық бақылауды бағалау шкаласы.

ЧЕК-ПАРАҚ

Аралық бақылаудағы тестілеу нәтижелерін бағалау

Ең жоғарғы балл – 100.

Барлығы ________________________________

Оқытушының қолы___________________

Білім - максималды 100 балл

* Пән бойынша балдық-рейтингтік бағадағы өзгеріс №2 үлгіде көрсетіледі.

Емтиханды жүргізу технологиясы және бағалау

Қорытынды бақылау: емтихан, екі сатыдан тұрады:

1) тестілеу,

2) ауызша (билет бойынша тәжірибелік дағдыларды тексеру және т.б.,).

E= (E₁Х 0,25+E₂ Х 0,15)

мұндағы, E_{1 -} емтиханның I сатысының балы,

E_{2 –} емтиханның II сатысының балы.

Студенттің қорытынды бағасындағы жіберу рейтингі 60% құрайды, сондықтан пән бойынша семестрлік баға мына формуламен анықталады:

Rж = t + r₁ +r₂+r₃ /4 Х 0,6

мұндағы t –күнделікті бақылау

r₁ +r₂+r₃ – аралық бақылау бағалары

Қорытынды баға жіберу рейтингі мен қорытынды бақылау бағаларынан құралады:

I = Rж х 0,6+(E₁Х 0,25+E₂ Х 0,15)

I – қорытынды баға

Rд – жіберу рейтинг бағасы

E_{1 –} емтиханның I саты балы,

E₂ – емтиханның II саты балы.

Пән бойынша әріптік-балдық-рейтингтік бағасы