Особености на бройната форма при съществителните имена от мъжки род Бройна форма за множествено число имат съществителните от мъжки род, когато са в словосъчетание с числително бройно (едно, две, три) или думите няколко, колко, толкова, но само ако не се отнасят за лица (хора). Пример: три слона, колко крокодила Да се запомни! След десетки, стотици, хиляди не се употребява бройна форма Упражнение: На мястото на многоточието поставете правилната форма за множествено число! 1. толкова букет. – много букет. 2. колко списъ.. – много списъ.. /списък/ 3. няколко магазин. – много магазин. 4. три подаръ.. – много подаръ.. /подарък/ 5. колко учени.. – много учени.. /ученик/ 6. трима преподаветл. – много преподавател. 7. толкова посетител. – много посетител. 8. хиляди участни.. – много участни.. /участник/ 9. хиляди балон.. – няколко балон..
Отговори: 1. толкова букета – много букети 2. колко списъка – няколко списъци 3. няколко магазина – много магазини 4. три подаръка – много подаръци 5. колко ученици – много ученици 6. трима преподаватели – много преподаватели 7. толкова посетители – много посетители 8. хиляди участници – много участници 9. хиляди балони – няколко балона Особена форма на съществителните имена от мъжки род Бройна форма ПЕТ СТОЛА или ПЕТ СТОЛОВЕ? НЯКОЛКО УЧЕНИКА или НЯКОЛКО УЧЕНИЦИ? Правилно: пет стола, но няколко ученици. 1.Същ. имена от м.р., означаващи предмети, животни, явления и т.н. имат ОСОБЕНА (бройна) ФОРМА, когато са употребени след числителни имена и някои местоимения (колко, няколко, толкова). Обърни внимание: същ. имена от м.р., означаващи лица, нямат такава форма. ♦ един стол (ед.ч.), много столове(мн.ч.), десет стола(особена, бройна форма) • Вземете тези столове (мн.ч.). • Вземете десет стола (бройна форма). • Вземете няколко стола (бройна форма). ♦ един водопад (ед.ч.), много водопади (мн.ч.), няколко водопада(бройна форма). • Пътят ни минава покрай много водопади (мн.ч.). • Ще минем покрай пет водопада (бройна форма). • Покрай колко водопада ще минем (бройна форма)? ♦ един кон (ед.ч.), много коне (мн.ч.), сто коня (бройна форма) • Мустангите са диви коне (мн.ч.) • В този табун има сто коня (бройна форма). • Щом ти дава само толкова коня, откажи се (бройна форма). 2.Ако местоименията колко и толкова означават неопределено множество, съществителното име се употребява с обикновената си форма за множествено число: • Колко столове! (мн.ч.) Изречението е възклицателно – не се пита за определен брой столове, а се изразява учудване, че те са неочаквано много. • Не очаквахме да видим толкова водопади (мн.ч.). Не се означава определен брой. • Толкова коне! (мн.ч.) Изречението е възклицателно – не се означава точен брой. Можеш да сравниш – "Кажи колко искаш? Ето кажи – искам толкова коня и аз ще ти ги осигуря." В случая става дума за конкретен брой и няма значение, че този брой не е назован. 3. Бройната форма не се използва за същ. имена, означаващи лица (учител, ученик, строител, контрольор, родител, писател, шофьор): ♦ много ученици, няколко ученици, петима ученици • Стаята беше пълна с ученици. • В стаята бяха останали няколко ученици. • На срещата присъстваха двадесет и пет ученици и трима учители. Тази особена форма на съществителните имена е много стара, идва от старобългарския език и се нарича мъжколична бройна форма. Особености на бройната форма Особености на бройната форма при съществителните имена от мъжки род - Съществителните имена, назоваващи лица (мъже) имат само една форма за множествено число, окончаваща наИ: двама спортисти, пет инженери, осем войници, много ученици, малко учители - Съществителните имена за нелица имат различия при образуването на бройна форма: А) при числителни те получават окончаниеА: пет стола, седем чина, осем прозореца, девет компютъра, единадесет радиатора, два бора Б) при наречията за количество много, малко, толкова получават окончаниеИилиОВЕ: много столове, малко чинове, толкова прозорци, много компютри, малко радиатори, много борове |